خلاصه کتاب 100 دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای ( نویسنده ارسلان نایبی )

کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای نوشته ارسلان نایبی، راهنمایی عملی و تمرین محور برای تسلط بر مهارت های کلامی است که شما را در ۳۰ روز، گام به گام به یک سخنران و ارتباط گر ماهر تبدیل می کند و اعتماد به نفس لازم برای تاثیرگذاری از طریق کلام را به شما می بخشد.

در دنیای امروز که ارتباطات نقش محوری در موفقیت های فردی و جمعی ایفا می کنند، مهارت فن بیان و سخنوری بیش از پیش اهمیت یافته است. توانایی انتقال مؤثر پیام، متقاعدسازی مخاطبان و ایجاد ارتباطی عمیق از طریق کلام، نه تنها در محیط های حرفه ای، بلکه در زندگی روزمره نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای از ارسلان نایبی، با رویکردی کاملاً عملی و گام به گام، ابزاری قدرتمند برای افرادی است که به دنبال تقویت این مهارت حیاتی هستند. این مقاله، به ارائه یک خلاصه جامع و کاربردی از محتوای این کتاب می پردازد تا بدون نیاز به مطالعه کامل، با ساختار، مفاهیم کلیدی و تمرینات عملی آن آشنا شوید.

چرا کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان متفاوت است؟ نگاهی به فلسفه ارسلان نایبی

ارسلان نایبی، نویسنده کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای، از سخنرانان و مربیان شناخته شده در حوزه ارتباطات است. او که موسس مجموعه آموزشی برگ برنده نیز هست، به عنوان استاد مورد تایید ۱۶ آکادمی بین المللی در سطح اروپا، امریکا و آسیا فعالیت دارد. این پیشینه قوی، اعتبار ویژه ای به محتوای کتاب او می بخشد و نشان دهنده تخصص عمیق وی در این زمینه است.

فلسفه اصلی ارسلان نایبی در این کتاب، تاکید بر یادگیری از طریق تمرین است. او معتقد است که فن بیان، مهارتی است که صرفاً با مطالعه تئوری ها به دست نمی آید، بلکه نیازمند ممارست و اجرای عملی روزانه است. از این رو، کتاب او به گونه ای طراحی شده که یک برنامه ۳۰ روزه و تمرین محور را پیش روی خواننده قرار می دهد. هر روز یک درسنامه جدید ارائه می شود و بلافاصله پس از آن، تمرینات مشخصی برای اجرای آنچه آموخته شده، در نظر گرفته شده است. این رویکرد عملی، تفاوت اصلی این کتاب با بسیاری از منابع دیگر در حوزه فن بیان است که عمدتاً بر جنبه های نظری متمرکز هستند. نایبی به خواننده تاکید می کند که برای مشاهده نتایج واقعی، باید به طور مداوم و بدون وقفه، تمرینات هر روز را در بازه زمانی ۲۴ ساعت انجام دهد. این پیوستگی و نظم، شاه کلید رسیدن به تسلط در فن بیان از دیدگاه اوست.

خلاصه جامع ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان: درس به درس، تمرین به تمرین

کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای به ۳۰ درس تقسیم شده که هر یک بر جنبه ای خاص از فن بیان تمرکز دارد و با تمریناتی عملی همراه است. در ادامه به خلاصه این درس ها می پردازیم:

بخش اول: مهارت های پایه ای و تکنیک های صدا (روز ۱ تا ۵)

این بخش به شما کمک می کند تا پایه های یک گفتار مؤثر را بنا نهید و کنترل بیشتری بر ابزار اصلی خود، یعنی صدایتان، داشته باشید.

• روز اول: اضافه های کلامی

  هدف اصلی این درس، شناسایی و حذف کلماتی مانند اِ اِ، اوم، خب، در واقع و دیگر صداها یا واژگانی است که به طور ناخودآگاه و بی مورد در حین صحبت کردن استفاده می شوند و می توانند از جذابیت و رسایی کلام بکاهند. تمرین اصلی این روز، مجازات کِش نام دارد که با ایجاد یک تلنگر یا مجازات کوچک (مثلاً با کشیدن یک کش روی مچ دست) هر بار که یک اضافه کلامی استفاده می شود، به فرد کمک می کند تا نسبت به این عادت ها آگاه شود و به مرور آن ها را حذف کند.

• روز دوم: انرژی کلامی

  این درس بر اهمیت لحن، زیر و بم صدا و ارتباط آن با احساسات و معنای پیام متمرکز است. چگونه با تغییر انرژی کلامی، می توانیم هیجان، جدیت، همدلی یا هر حس دیگری را به مخاطب منتقل کنیم؟ تمرینات این روز شامل آگاهی از اندام های کلامی (دیافراگم، تارهای صوتی، حنجره) و تمرین برای ایجاد تنوع در لحن و انرژی صدا است تا گفتار شنیدنی تر شود.

• روز سوم: بُرد صدا

  هدف این درس، افزایش رسایی و بلندی صدا بدون جیغ زدن یا آسیب رساندن به تارهای صوتی است. این مهارت برای سخنرانی در فضاهای بزرگ یا زمانی که نیاز است صدای شما به خوبی به همه شنوندگان برسد، حیاتی است. تمرینات شامل تنفس صحیح و تولید صدا از عمق دیافراگم است تا صدا با قدرت و وضوح بیشتری تولید شود.

• روز چهارم: حجم صدا

  این درس به کنترل و تنوع در حجم صدا می پردازد. یک سخنران حرفه ای می تواند حجم صدای خود را متناسب با موقعیت، اهمیت پیام و واکنش مخاطب تنظیم کند. تغییر حجم صدا (بلند کردن یا آرام کردن) می تواند به جذابیت گفتار بیافزاید، بر نکات مهم تاکید کند و از یکنواختی جلوگیری کند.

• روز پنجم: بستر ارتباطی (ارتباط چشمی)

  ارتباط چشمی، یکی از قوی ترین ابزارهای غیرکلامی در سخنوری است. این درس به قوانین و تکنیک های نگاه مؤثر می پردازد، از جمله تله نگاه که نشان می دهد چگونه نباید نگاه خود را به یک نقطه یا یک فرد خاص محدود کرد. آداب نگاه کردن به جنس مخالف و نحوه ایجاد ارتباط چشمی فراگیر با تمام مخاطبان نیز در این بخش آموزش داده می شود.

بخش دوم: تقویت ذهنیت و هوش کلامی (روز ۶ تا ۹)

در این بخش، ارسلان نایبی به جنبه های درونی تر سخنوری، یعنی ذهنیت و توانایی های شناختی مرتبط با کلام می پردازد.

• روز ششم: اعتماد به نفس

  این درس به بررسی اجزا و راه های تقویت اعتماد به نفس در سخنرانی می پردازد. نایبی تاکید می کند که اعتماد به نفس یک ویژگی ثابت نیست، بلکه مجموعه ای از مهارت هاست که می توان آن را تقویت کرد. از جمله اجزای آن می توان به آمادگی، تسلط بر موضوع و باور به توانایی های خود اشاره کرد.

• روز هفتم: استرس در سخنرانی

  یکی از بزرگترین چالش های سخنوران، مدیریت استرس است. این درس راهکارهای عملی و اثبات شده ای را برای مدیریت و کاهش اضطراب سخنرانی ارائه می دهد. از تکنیک های تنفسی گرفته تا تمرین های ذهنی برای آرام کردن خود قبل و حین سخنرانی، همگی در این بخش مورد بررسی قرار می گیرند.

• روز هشتم: کلام آهنگین

  کلام آهنگین به معنای استفاده از فراز و فرود در صدا و لحن برای ایجاد جذابیت و جلوگیری از یکنواختی است. این درس به شما می آموزد که چگونه با تغییر ریتم و ملودی کلام، پیام خود را گیراتر و ماندگارتر کنید.

• روز نهم: هوش کلامی

  هوش کلامی به توانایی فرد در استفاده مؤثر از زبان و کلمات برای بیان افکار، احساسات و متقاعدسازی دیگران اطلاق می شود. این درس به راه های افزایش دایره واژگان و سرعت انتقال فکر می پردازد، از جمله تمرین تندگویی که به روان تر شدن و سریع تر شدن گفتار کمک می کند.

بخش سوم: آماده سازی محتوا و شناخت مخاطب (روز ۱۰ تا ۱۵)

برای یک سخنرانی موفق، محتوا و شناخت مخاطب به همان اندازه مهم هستند که شیوه ارائه. این بخش به شما در این زمینه ها یاری می رساند.

• روز دهم: انتخاب موضوع

  معیارهای انتخاب یک موضوع جذاب و مناسب برای سخنرانی در این درس مطرح می شود. موضوع باید هم برای سخنران جذابیت داشته باشد و هم با نیازها و علایق مخاطبان همخوانی داشته باشد. نایبی تاکید می کند که لزوماً نباید علامه دهر بود، بلکه با انتخاب صحیح موضوع و تسلط بر آن، می توان سخنرانی مؤثری داشت.

• روز یازدهم: هدف/پیام

  تفاوت بین هدف و پیام سخنرانی از نکات کلیدی این درس است. هدف، نیت نهایی سخنران است (مثلاً متقاعد کردن برای خرید)، اما پیام، آنچه به مخاطب منتقل می شود (مثلاً مزایای محصول). تاکید می شود که هدف اصلی سخنرانی باید پنهان بماند و مستقیماً بیان نشود تا مخاطب احساس نکند تحت فشار است.

  هدف باید پنهان باشد و حتی اگر مخاطب متوجه مقصود ما بشود، هرگز نباید آن را به زبان بیاوریم.

• روز دوازدهم: امضای سخنرانی

  امضای سخنرانی به معنای ایجاد یک پایان به یادماندنی و تاثیرگذار برای سخنرانی است. این بخش به اهمیت یک پایان قوی و تکنیک هایی برای جمع بندی مؤثر و ماندگار می پردازد تا پیام اصلی در ذهن مخاطب حک شود.

• روز سیزدهم: واژگان

  افزایش دایره واژگان یکی از ستون های اصلی فن بیان قوی است. این درس راه های عملی برای غنی سازی واژگان شخصی را آموزش می دهد، از جمله استفاده از دفترچه واژگان برای ثبت کلمات جدید و مرور آن ها به طور منظم.

• روز چهاردهم: اثر هاله ای

  اثر هاله ای به تاثیر اولین برداشت در قضاوت ما از دیگران اشاره دارد. این درس به قانون ۷ ثانیه و نقش ظاهر، زبان بدن و اولین کلمات در ایجاد یک تصور اولیه قوی و اثرگذار می پردازد.

• روز پانزدهم: شناخت مخاطب

  تحلیل مخاطب برای تطبیق محتوا و شیوه ارائه ضروری است. این درس به اهمیت جمع آوری اطلاعات درباره مخاطبان (سن، تحصیلات، شغل، علایق و…) و راه های انجام این فضولی مجاز می پردازد تا سخنرانی کاملاً متناسب با شنوندگان باشد.

بخش چهارم: ساختار و اجرای سخنرانی (روز ۱۶ تا ۱۹)

این بخش به چهار مرحله اصلی یک سخنرانی مؤثر می پردازد: جلب توجه، شروع، میانه و پایان.

• روز شانزدهم: جلب توجه مخاطب

  قبل از شروع رسمی سخنرانی، باید توجه مخاطب را جلب کرد. این درس به سه مرحله جلب توجه (کنجکاوی، عادی شدن، نتیجه گیری اخلاقی) و تکنیک های شکستن ریتم عادی (مثلاً با یک سوال غیرمنتظره یا داستان کوتاه) برای جذب سریع شنوندگان می پردازد.

• روز هفدهم: شروع سخنرانی

  شروع سخنرانی نقش حیاتی در تعیین سرنوشت کل آن دارد. این درس پنج تکنیک قدرتمند برای شروع را معرفی می کند:

  1. داستان شخصی: ایجاد ارتباط عاطفی و ملموس.
  2. پرسیدن سوال: تحریک تفکر و مشارکت مخاطب.
  3. تضمین یا قول: ایجاد اعتماد و انتظارات مثبت.
  4. آمار شگفت انگیز: جلب توجه با حقایق تکان دهنده.
  5. نقل قول یا شعر: شروعی ادبی و الهام بخش.
• روز هجدهم: میانه سخنرانی

  حفظ جذابیت در میانه سخنرانی از چالش های مهم است. این درس به روش هایی مانند فعالیت های گروهی، استفاده از جذابیت های دیداری، شنیداری و حسی، و بازگو کردن داستان های شخصی برای جلوگیری از خستگی مخاطب و حفظ تعامل می پردازد.

• روز نوزدهم: پایان سخنرانی

  پایان سخنرانی، جد سخنرانی است؛ یعنی آنچه در نهایت در ذهن مخاطب باقی می ماند. این درس بر اهمیت یک پایان قوی و تاثیر آن بر کل سخنرانی تاکید می کند و تکنیک هایی برای جمع بندی مؤثر، فراخوان به عمل واضح و ایجاد حس رضایت در مخاطب را ارائه می دهد.

بخش پنجم: مهارت های پیشرفته و چالش های خاص (روز ۲۰ تا ۳۰)

در این بخش پایانی، به موضوعات تخصصی تر و چالش های رایج در سخنوری پرداخته می شود تا مهارت های شما را به سطح حرفه ای برساند.

• روز بیستم: زبان بدن

  زبان بدن، مکملی قدرتمند برای کلام است. این درس به دو چهره زبان بدن (ناخودآگاه و آگاهانه) و چگونگی استفاده مؤثر از آن برای تقویت پیام، ابراز اعتماد به نفس و ایجاد ارتباط قوی با مخاطب می پردازد. تهیه فایل ویدیویی از خود برای تحلیل زبان بدن نیز توصیه می شود.

• روز بیست و یکم: فراموشی مطلب

  فراموشی مطالب در حین سخنرانی می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد. این درس به راهکارهای یادآوری مطالب در لحظه، مانند استفاده از سرنخ های بصری، تکنیک های حافظه و حفظ آرامش، می پردازد.

• روز بیست و دوم: بداهه گویی با آمادگی کم

  برای موقعیت هایی که فرصت آمادگی کامل ندارید، تکنیک ۵۰ سوال معرفی می شود. این تکنیک شامل طرح ۵۰ سوال مرتبط با موضوع است که به شما کمک می کند ذهن خود را برای پاسخگویی سریع و ساختاریافته آماده کنید.

• روز بیست و سوم: بداهه گویی بدون آمادگی

  این درس به تکنیک های بداهه گویی کامل بدون آمادگی قبلی می پردازد. تکنیک کلمه-جمله (ساخت جملات از کلمات کلیدی)، تکنیک PREP (نقطه نظر، دلیل، مثال، نقطه نظر مجدد) و زنجیره کلام (ارتباط دادن ایده ها به هم) از جمله راهکارهای مطرح شده در این بخش هستند.

• روز بیست و چهارم: مهره مار (شخصیت کاریزما)

  کاریزما، ویژگی ای جذاب و الهام بخش است که افراد کاریزماتیک را از دیگران متمایز می کند. این درس به بررسی ویژگی های افراد کاریزماتیک، مانند اعتماد به نفس، اشتیاق، گوش دادن فعال و توانایی الهام بخشی، می پردازد.

• روز بیست و پنجم: شبکه سازی

  جادوی شبکه سازی و راه های گسترش ارتباطات انسانی در این درس مورد بحث قرار می گیرد. نحوه شروع ارتباط، اهمیت کمک کردن و کمک گرفتن، و گسترش دایره آشنایی ها برای موفقیت شخصی و حرفه ای، نکاتی هستند که در این بخش آموزش داده می شوند.

• روز بیست و ششم: تپق زدن

  تپق زدن یک اتفاق طبیعی است. این درس به بررسی علل تپق زدن و راهکارهای مدیریت آن می پردازد. تاکید می شود که اجتناب کامل از تپق زدن غیرممکن است، اما می توان با افزایش تسلط و آمادگی، آن را به حداقل رساند و در صورت وقوع، با خونسردی آن را مدیریت کرد.

• روز بیست و هفتم: مدیریت لهجه

  برای افرادی که به دنبال تعدیل لهجه خود هستند، این درس مراحل مدیریت و تعدیل لهجه را آموزش می دهد. این فرآیند شامل آگاهی از لهجه، گوش دادن فعال، تمرین تلفظ صحیح و تکرار مداوم است.

• روز بیست و هشتم: هیپنوتیزم کلامی

  هیپنوتیزم کلامی به معنای توانایی اثرگذاری عمیق بر ضمیر ناخودآگاه مخاطب از طریق کلام است. این درس به چهار راز ضمیر ناخودآگاه و تکنیک هایی برای استفاده از کلمات و لحن به گونه ای که پیام شما در سطح عمیق تری بر شنوندگان تاثیر بگذارد، می پردازد.

• روز بیست و نهم: داشتن برند شخصی در سخنرانی

  این درس به چگونگی ساختن هویت منحصر به فرد در سخنرانی می پردازد. ایجاد یک برند شخصی به شما کمک می کند تا به عنوان یک سخنران متمایز و قابل اعتماد شناخته شوید. این شامل سبک خاص سخنرانی، ارزش هایی که ارائه می دهید و پیامی است که همواره منتقل می کنید.

• روز سی ام: فرصت ساز باشید

  درس پایانی، یک جمع بندی نهایی و تشویق به استفاده از فرصت هاست. نایبی به خوانندگان توصیه می کند که آموخته های خود را در عمل به کار گیرند و به دنبال موقعیت هایی برای سخنرانی و تقویت مهارت هایشان باشند. این درس تاکید بر این دارد که موفقیت در فن بیان، یک مسیر دائمی است و نه یک مقصد نهایی.

  موفقیت در زندگی حاصل پافشاری شما برای انجام کارهای مثبت است.

نکات کلیدی و درس های ماندگار از کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان

کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای فراتر از یک مجموعه تکنیک، فلسفه ای عمیق را در باب ارتباطات ارائه می دهد. از مهم ترین درس های ماندگار این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمرین و ممارست، شاه کلید تسلط: ارسلان نایبی به طور مداوم بر این نکته تاکید می کند که فن بیان یک مهارت است و مانند هر مهارت دیگری، تنها با تمرین مداوم و پیوسته می توان در آن به تسلط رسید. صرف مطالعه کافی نیست؛ اجرای عملی دستورالعمل هاست که تغییر را به ارمغان می آورد.
• اهمیت جنبه های غیرکلامی: بخش قابل توجهی از کتاب به زبان بدن، ارتباط چشمی، انرژی و حجم صدا می پردازد. این امر نشان می دهد که سخنوری تنها به انتخاب کلمات مناسب محدود نمی شود، بلکه نحوه ارائه و ابزارهای غیرکلامی نیز نقش بسزایی در تاثیرگذاری دارند.
• شناخت و ارتباط با مخاطب: موفقیت یک سخنرانی به شدت به درک مخاطب و توانایی برقراری ارتباط عمیق با او بستگی دارد. از پنهان نگه داشتن هدف اصلی تا استفاده از تکنیک های جلب توجه، همه برای ایجاد ارتباطی مؤثر با مخاطب طراحی شده اند.
• مدیریت ترس و استرس: ترس از سخنرانی برای بسیاری یک مانع بزرگ است. کتاب راهکارهای عملی و اثبات شده ای برای غلبه بر این ترس و تبدیل آن به انرژی مثبت ارائه می دهد.
• جامعیت مهارت ها: این کتاب تمام ابعاد فن بیان، از پایه ای ترین نکات مانند حذف اضافه های کلامی تا مهارت های پیشرفته مانند بداهه گویی و هیپنوتیزم کلامی را پوشش می دهد، که آن را به یک منبع جامع تبدیل می کند.

در نهایت، پیام اصلی ارسلان نایبی این است که فن بیان قوی، ابزاری قدرتمند برای موفقیت در تمام ابعاد زندگی است. چه در یک مصاحبه کاری، چه در مذاکره با مشتری، یا حتی در گفت وگوهای روزمره با خانواده و دوستان، توانایی ابراز خود به شکلی واضح، متقاعدکننده و جذاب، دریچه های جدیدی را به روی شما باز خواهد کرد.

این کتاب برای چه کسانی مفیدتر است؟

کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای با توجه به ساختار و محتوای منحصربه فرد خود، برای طیف وسیعی از افراد می تواند بسیار مفید باشد:

• افراد مبتدی در فن بیان: اگر تازه می خواهید مهارت های سخنوری خود را بهبود بخشید و به دنبال یک راهنمای جامع و قدم به قدم هستید، این کتاب با برنامه ۳۰ روزه و تمرینات عملی خود، نقطه شروعی عالی است.
• دانشجویان و دانش آموزان: برای کسانی که نیاز به ارائه و سخنرانی در محیط های آکادمیک دارند و می خواهند در زمان کم، اصول اولیه و نکات کلیدی را فرا بگیرند، محتوای این کتاب بسیار کاربردی خواهد بود.
• مدیران و کارآفرینان: افرادی که در موقعیت های رهبری و تصمیم گیری قرار دارند و نیاز به ارتباط موثر، متقاعدسازی و رهبری از طریق کلام دارند، می توانند نکات کاربردی زیادی برای بهبود سخنرانی های کاری و جلسات خود پیدا کنند.
• فروشندگان و بازاریابان: در دنیای فروش و بازاریابی، فن بیان قوی برای اثرگذاری بر مشتریان، ارائه محصول و افزایش فروش حیاتی است. این کتاب مهارت های لازم برای این منظور را فراهم می کند.
• افراد پرمشغله: کسانی که زمان کافی برای مطالعه کامل کتاب های حجیم ندارند، اما می خواهند از چکیده مهم ترین نکات یک منبع معتبر بهره مند شوند، می توانند با مطالعه این خلاصه، به سرعت به درک جامعی از محتوای کتاب دست یابند و در صورت نیاز، برای مطالعه عمیق تر تصمیم بگیرند.
• مخاطبان کنجکاو و جویندگان دانش: افرادی که پیش از خرید کتاب، مایلند بدانند آیا محتوای آن متناسب با نیازها و اهدافشان است یا خیر، این خلاصه به آنها کمک می کند تا تصمیم آگاهانه ای بگیرند.
• کسانی که کتاب را خوانده اند: برای مرور سریع نکات کلیدی کتاب و تثبیت آموخته های خود، این خلاصه می تواند ابزاری مفید باشد.

به طور خلاصه، این کتاب برای هر کسی که به دنبال یک برنامه عملی ۳۰ روزه برای ارتقاء مهارت های واقعی فن بیان خود، تحت راهنمایی یک مربی باتجربه و شناخته شده (ارسلان نایبی) است، انتخابی ایده آل محسوب می شود.

نتیجه گیری

کتاب ۱۰۰ دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای اثر ارسلان نایبی، بیش از یک کتاب، یک دوره آموزشی فشرده و عملی است که به شما کمک می کند تا گام به گام، مهارت های کلامی خود را تقویت کنید. از حذف اضافه های کلامی و کنترل صدا گرفته تا مدیریت استرس، بداهه گویی و ساختاردهی به یک سخنرانی کامل، تمامی ابعاد فن بیان در این کتاب به شکلی منظم و کاربردی آموزش داده شده است. رویکرد ۳۰ روزه و تمرین محور آن، تضمین کننده این است که آموخته ها به مهارت های واقعی تبدیل شوند.

اگر به دنبال تسلط بر کلام خود، افزایش اعتماد به نفس در جمع و تاثیرگذاری بیشتر بر دیگران هستید، این کتاب می تواند نقطه عطفی در مسیر پیشرفت شما باشد. برای بهره مندی حداکثری از تمامی تمرینات و توضیحات دقیق ارسلان نایبی، مطالعه کامل نسخه اصلی کتاب قویاً توصیه می شود. تجربه های خود را در زمینه فن بیان و تاثیر این مهارت ها بر زندگی تان در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. همچنین، می توانید برای مطالعه مقالات مرتبط دیگر در حوزه مهارت های ارتباطی و توسعه فردی، به بخش های دیگر وب سایت ما مراجعه کنید.