باورهای عمومی و غلط  درباره خودکشی

مجید زری مشاور و نایب رئیس انجمن علمی روانشناسی و مشاوره کشور به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی ۱۹ شهریور یادداشتی با عنوان «باورهای رایج و نادرست درباره خودکشی» نوشت.

پیشگیری از خودکشی یکی از بزرگترین چالش های جهان امروز است. اهمیت پیشگیری از خودکشی چند سالی است که یکی از دغدغه های کارشناسان بهداشت روان و فعالان اجتماعی در سراسر جهان بوده و مطالعات و اقدامات زیادی در این زمینه انجام شده است. اما زمانی که انسان با چالش های زندگی مواجه می شود، خودکشی را راهی برای پایان دادن به آلام، رنج ها و غم های فردی، خانوادگی و اجتماعی می داند. که این پدیده یک معضل جدی بهداشت عمومی است که نیازمند اقدامات و مداخلات پیشگیرانه تخصصی و آگاهی عمومی در زمینه بهداشت عمومی است که در این تبصره به آن اشاره شده است. «به مناسبت 10 سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی» در مورد باورهای عمومی نادرست و گاه خطرناک صحبت می کنیم که در مواقع بحران (هنگام صحبت با فردی که فکر می کند یا قصد خودکشی دارد) می تواند دشوار باشد.

تصور غلط: نمی توان از خودکشی جلوگیری کرد و وقتی کسی می خواهد خود را بکشد، نمی توان جلوی او را گرفت.

واقعیت: یکی از رایج ترین تصورات غلط در مورد رفتار خودکشی این است که نمی توان از آن پیشگیری کرد. شواهد علمی زیادی وجود دارد که اثربخشی مداخلات پیشگیرانه موثر را تایید می کند و بدون شک خودکشی قابل پیشگیری است و مهمتر از همه باید به عوامل زمینه ساز توجه کرد و نسبت به آنچه که به ارمغان می آورد علاقه مند و حساس بود بلافاصله از متخصص کمک بخواهید.

پیشگیری از خودکشی در کشورهای مختلف منجر به ایجاد سیستم هایی با این هدف شده است. در ایران می توانید در هر ساعت از شبانه روز با سامانه مشاوره 1480 بهزیستی تماس بگیرید و از روانشناسان و مشاوران این سامانه برای مشاوره فوری و رایگان کمک بگیرید و یا از طریق خط تلفن 123 تماس بگیرید و از اورژانس اجتماعی پیشگیری کنید متخصصان خودکشی و سایر آسیب‌های فردی و اجتماعی پس بدانید که پروتکل‌های مهمی برای پیشگیری از خودکشی وجود دارد و می‌توانید در کنار مردم بمانید و آن‌ها را به صحبت تشویق کنید یا به افراد خودکشی که علاقه‌شان را از دست می‌دهند کمک‌های مشخص و استراتژیک ارائه کنید.

افسانه: افرادی که خود را می کشند ضعیف هستند

واقعیت: بیشتر خودکشی ها به دلیل بیماری روانی تشخیص داده نشده است. افکار خودکشی حتی در افرادی که با افسردگی اساسی دست و پنجه نرم می کنند یا اختلالات شخصیتی دارند رایج است. اما باید بدانید که بیشتر افرادی که افکار خودکشی دارند، لزوماً افراد ضعیف روانی نیستند. بنابراین صرف نظر از اینکه او بیمار است یا نه، سعی کنید درک کنید که صحبت های دوستانه و حمایت عاطفی و روانی و ارجاع به متخصص برای افراد دارای افکار خودکشی می تواند در بهبود وضعیت روحی آنها نقش موثری داشته باشد جلوگیری از خودکشی

افسانه: صحبت کردن و پرسیدن در مورد خودکشی باعث افزایش خودکشی می شود.

واقعیت: صحبت آشکار در مورد خودکشی خطر خودکشی را افزایش نمی دهد. در واقع، بحث در مورد خودکشی می تواند فرصتی را برای افراد فراهم کند تا احساسات خود را ابراز کنند، به دنبال کمک باشند و به حمایت مناسب دسترسی داشته باشند. صحبت آشکار در مورد خودکشی می تواند به کاهش انگ و تلاش های پیشگیری کمک کند. وقتی فردی افکار خودکشی را ابراز می کند، نباید تلاشی برای جلب توجه یا افکار قدیمی مانند شدت افکار خودکشی تلقی شود، بلکه در واقع فرد ناامید است و پریشانی عاطفی زیادی را تجربه می کند. صحبت از خودکشی و برنامه ریزی برای آن، افکار خودکشی و ناامیدی را افزایش نمی دهد. برعکس، بحث آزاد در مورد خودکشی می تواند یک روش پیشگیری-درمان موثر باشد.

علاوه بر این، صحبت در مورد خودکشی می تواند مردم را تشویق کند که از کمک بگیرند و جان خود را نجات دهند. همچنین، مطالعات نشان داده است که پرسش از افراد در مورد افکار یا رفتارهای خودکشی منجر به چنین افکاری نمی شود. پرسیدن از فرد بهترین راه برای شناسایی افراد در معرض خطر است. ارزیابی خطر این پدیده و توجه و همدلی با مشکلات فرد بخشی از کاهش این افکار است.

افسانه: خودکشی یک واکنش طبیعی به یک موقعیت غیرعادی است

واقعیت: خودکشی یک پاسخ طبیعی به عوامل استرس زای اصلی زندگی نیست. خودکشی یک واکنش غیرعادی و نامناسب به یک موقعیت نسبتاً عادی در زندگی است. همه افراد در طول زندگی خود با استرس و فشار یا اتفاقات تلخ زیادی مواجه می شوند، اما همه آنها به فکر خودکشی نیستند و قصد خودکشی ندارند.

تصور غلط: افرادی که یک بار اقدام به خودکشی می کنند، دیگر دست به خودکشی نمی زنند

واقعیت: معمولاً سه ماه پس از اقدام به خودکشی یکی از خطرناک ترین زمان ها برای خودکشی مجدد است. این مهم را جلوی چشم، ذهن و گوش خود نگه دارید و متوجه شوید افرادی که سابقه خودکشی دارند و کمک خاصی در این زمینه دریافت نمی کنند، احتمال دارد در آینده دوباره خودکشی کنند. به وضوح درک کنید که خودکشی نشان دهنده نقص در زندگی یا روحیه یک فرد یا حتی شرایط محیطی است که در آن زندگی می کند. بنابراین، تا زمانی که به این عوامل زمینه‌ای رسیدگی نشود و برای بهبود شرایط روانی و اجتماعی فرد تلاش نشود، خطر ارتکاب مجدد جرم همیشه بالاست.

افسانه: افرادی که در مورد خودکشی صحبت می کنند، خودکشی نمی کنند

واقعیت: برخلاف تصور اکثر مردم، این افراد قبلاً حداقل با یک نفر در مورد خودکشی صحبت کرده اند. بسیاری از خودکشی ها و قربانیان آنها آشکارا افکار خودکشی خود را قبل از خودکشی تکرار و بیان می کنند. بنابراین، هرگونه ابراز افکار خودکشی را باید جدی گرفت و فرد را تشویق کرد و به او آموزش داد که به موقع و به موقع از متخصص و متخصص کمک و حمایت کند.

تصور غلط: افرادی که افکار خودکشی دارند کمک نمی خواهند

واقعیت: به یاد داشته باشید که بیشتر مردم قبل از خودکشی به دیگران می گویند. آنها ممکن است نیاز خود را به کمک به صورت شفاهی یا غیرکلامی بیان کنند و مرتب فریاد بزنند، اما گوش شنوا یا مکانی برای پناه بردن و فرار از استرس پیدا نمی کنند. پس سعی کنید برای همیشه با این باور عمومی غلط خداحافظی کنید و پناه خوبی از فریادهای اطرافیان باشید و تا دیر نشده در کنار عزیزانتان باشید.

افسانه: افراد خودکشی می خواهند بمیرند

واقعیت: اکثر افراد خودکشی نمی خواهند بمیرند. آنها می خواهند درد شدید عاطفی خود را متوقف کنند و در چند ثانیه پس از اقدام به خودکشی پشیمان شوند. تحقیقات انجام شده بر روی بازماندگان خودکشی این موضوع را نشان می دهد. بسیاری از مردم نگران مرگ هستند اما نمی دانند با درد خود چه کنند. اجازه دادن به آنها برای صحبت و به اشتراک گذاشتن دنیای درونی خود (به ویژه با یک متخصص با تجربه) می تواند خطر خودکشی را کاهش دهد.

افسانه: افرادی که تهدید به خودکشی می کنند فقط در تلاش برای جلب توجه هستند

واقعیت: افکار خودکشی نشانه واضح و آشکاری از ناامیدی، ناکارآمدی و موقعیت‌های آزاردهنده‌ای است که این افراد در حال تحمل آن هستند. اگرچه عده ای برای جلب توجه خود را می کشند، اما باید دانست که این افراد به دنبال «کمک» هستند و خودکشی آخرین شلیک مردم است. به عزیزان اطلاع دهید که وضعیت آنها غیرقابل تحمل است و نمی توانند با آن سازگار شوند. بنابراین هرگونه علائم و پیام های کلامی و رفتاری تهدید به خودکشی باید مورد بررسی جدی قرار گیرد و تا زمان مشخص شدن نتیجه از مراکز بهداشت روان و متخصصان کمک شود.

تصور غلط: همه افراد خودکشی نمی کنند

واقعیت: هرکسی در هر طبقه اجتماعی و در هر سطح فرهنگی که حتی تصورش را هم نمی کنید می تواند خودکشی کند! بنابراین ما از اقدام دریغ نمی کنیم و همیشه سعی می کنیم از خودکشی جلوگیری کنیم، فقط به این دلیل که فکر می کنیم امکان خودکشی این شخص وجود ندارد و این حرف ها محکم است. در عین حال، او افسردگی و افکار خودکشی را ضعیف یا قوی تشخیص نمی دهد.

افسانه: شما نمی توانید نظر افرادی را که واقعاً قصد آسیب رساندن به خود را دارند تغییر دهید

واقعیت: این افکار با گذشت زمان تغییر می کنند. در واقع افرادی که تمایل به خودکشی دارند شک دارند و اگر به درستی از آنها حمایت شود ترک خواهند کرد. حالات عاطفی پس از اقدام به خودکشی می تواند بر خطر خودکشی در آینده تأثیر بگذارد و دسترسی افراد به خدمات سلامت روان، درمان و یک شبکه حمایتی قوی برای کمک به بهبودی و کاهش خطر تلاش در آینده ضروری است این نکته مهم را به وضوح جلوی چشم، ذهن و گوش خود نگه دارید، همه افرادی که خودکشی می کنند قصد مرگ ندارند و اکثر این افراد واقعاً نمی خواهند بمیرند. آنها می خواهند از درد و ناراحتی عاطفی خود خلاص شوند. بنابراین مهارت همدلی، گوش دادن موفق به دور از قضاوت و برچسب زدن و همچنین کمک حرفه ای می تواند امید و راه حل های جایگزین را ارائه دهد.

در نهایت، بیایید همه درک کنیم که خودکشی یک پدیده پیچیده است که توسط عوامل مختلف ایجاد می شود. یکی از مهم ترین عوامل پیشگیری از خودکشی، آگاهی عموم و اطرافیان نسبت به این مشکل و باورهای خودساخته، تحریف شده و نادرست است که منجر به حوادث و حوادث ناگوار برای عزیزانمان می شود.

بنابراین، بهتر است از عوامل خطر و علائمی که حاکی از وجود این افکار است آگاه باشید و در صورت لزوم از متخصصان سلامت روان کمک بگیرید. خوب است بدانید بسیاری از افرادی که دست به خودکشی می زنند از بیماری های روانی به ویژه افسردگی رنج می برند. اگر مشکلات روحی در خود یا اطرافیانتان وجود دارد، حتما از روانشناسان و روانپزشکان کمک بگیرید.

پایان خبر EDHA