الگوی فنجان در ارز دیجیتال

الگوی فنجان و دسته یا کاپ اند هندل یکی از شناخته شده ترین پترن نموداری در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال است که به تریدرها کمک می کند تا ادامه روند قیمتی را پیش بینی کنند. این الگو که به شکل یک فنجان با دسته ای در سمت راست آن ظاهر می شود سیگنالی قوی برای حرکت های صعودی یا نزولی آتی در بازار کریپتو ارائه می دهد و در هر دو حالت صعودی و معکوس (نزولی) قابل مشاهده است.

این الگو به معامله گران امکان می دهد تا نقاط ورود و خروج مناسب را شناسایی کرده و استراتژی های معاملاتی خود را بر پایه آن تنظیم کنند. درک صحیح اجزا و نحوه تشکیل این الگو کلید استفاده موفقیت آمیز از آن در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال است.

الگوی فنجان و دسته چیست؟

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle) یک پترن نموداری کلاسیک در تحلیل تکنیکال است که در نمودار قیمت انواع دارایی ها از جمله ارزهای دیجیتال ظاهر می شود. این الگو به دو شکل اصلی وجود دارد: حالت عادی یا صعودی و حالت معکوس یا نزولی. هر دو حالت به عنوان الگوهای ادامه دهنده شناخته می شوند به این معنی که پس از تشکیل و شکست موفق روند قیمتی قبلی خود را ادامه می دهند. در حالت صعودی الگو در یک روند رو به بالا شکل گرفته و به ادامه صعود دلالت دارد؛ در حالی که در حالت معکوس در یک روند نزولی ظاهر شده و پیش بینی کننده ادامه کاهش قیمت است.

بخش فنجان این الگو شبیه به یک کاسه گرد یا حرف U انگلیسی است که نشان دهنده یک دوره اصلاح قیمت یا تحکیم است. پس از تکمیل فنجان یک ناحیه معاملاتی کوچکتر در سمت راست آن شکل می گیرد که به آن دسته یا هندل می گویند. این دسته معمولاً یک اصلاح قیمت جزئی تر را نشان می دهد. شکست نهایی خط مقاومت در بالای دسته (در الگوی صعودی) یا خط حمایت (در الگوی نزولی) سیگنال ورود به معامله و ادامه حرکت قیمت در جهت روند قبلی را صادر می کند.

خالق الگوی فنجان

الگوی فنجان و دسته توسط ویلیام اونیل (William J. O’Neil) سرمایه گذار و نویسنده مشهور آمریکایی در سال 1988 و در کتاب پرفروش خود با عنوان How to Make Money in Stocks معرفی شد. اونیل این الگو را به عنوان یک ابزار قدرتمند برای شناسایی سهام هایی با پتانسیل رشد بالا پس از یک دوره تحکیم قیمت مطرح کرد. او اعتقاد داشت که این الگو می تواند به تریدرها در پیش بینی شکست های قیمتی و ورود به موقع به معاملات یاری رساند.

اونیل همچنین بر اهمیت عوامل بنیادی و فاندامنتال های قوی شرکت به عنوان پیش نیازی برای کارایی این الگو تاکید داشت. اگرچه این الگو ابتدا برای بازار سهام توسعه یافت اما به دلیل ماهیت جهانی بازارهای مالی و شباهت های رفتاری قیمت ها به سرعت در سایر بازارهای مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال نیز محبوبیت پیدا کرد و به عنوان ابزاری کارآمد برای تحلیل رفتار قیمت رمز ارزها مورد استفاده قرار می گیرد.

شکل الگوی کاپ و دسته

الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال از دو بخش اصلی تشکیل شده است که شکل ظاهری آن ها به وضوح شبیه یک فنجان با دسته آن است. بخش فنجان (Cup) معمولاً به صورت یک شکل U انگلیسی یا یک کاسه گرد ظاهر می شود که نشان دهنده یک دوره تحکیم قیمت است. در الگوی صعودی این فنجان با یک نزول قیمت شروع شده به یک کف گرد می رسد و سپس دوباره به سمت بالا حرکت می کند. در الگوی معکوس یا نزولی فنجان به صورت U برعکس شکل می گیرد؛ ابتدا قیمت صعود کرده به یک سقف گرد می رسد و سپس کاهش می یابد.

بخش دسته (Handle) پس از تکمیل فنجان و در سمت راست آن شکل می گیرد. این بخش معمولاً یک اصلاح قیمت کوچکتر یا یک دوره تحکیم کوتاه مدت تر است که شبیه به یک کانال نزولی (در الگوی صعودی) یا یک کانال صعودی (در الگوی نزولی) به نظر می رسد. این دسته باید در نیمه بالایی فنجان تشکیل شود و نباید به عمق زیادی از فنجان نفوذ کند. دو سقف (در الگوی صعودی) یا دو کف (در الگوی نزولی) که ابتدا و انتهای فنجان را تشکیل می دهند اغلب در یک سطح یا کمی متفاوت هستند و یک خط مقاومت (یا حمایت) را ایجاد می کنند که شکست آن سیگنال نهایی الگو محسوب می شود.

نحوه تشخیص الگوی فنجان و دسته در نمودار

تشخیص دقیق الگوی فنجان و دسته در نمودار قیمت ارزهای دیجیتال نیازمند توجه به چندین عامل کلیدی است. اولین گام شناسایی یک روند قیمتی مشخص و پایدار قبل از تشکیل الگو است زیرا فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده است. فنجان باید شکل U یا کاسه ای گرد داشته باشد و از شکل V اجتناب شود چرا که شکل V نشان دهنده یک بازگشت سریع و ناپایدار است. عمق فنجان نیز اهمیت دارد؛ در حالت ایده آل نباید بیش از 50 درصد از حرکت قبلی قیمت باشد و در حالت مطلوب کمتر از 32 درصد اصلاح قیمت را نشان دهد. دسته نیز باید یک اصلاح قیمت کوچک و محدود باشد که در نیمه بالایی فنجان تشکیل می شود و حجم معاملات در طول تشکیل فنجان و دسته باید کاهش یابد و در زمان شکست الگو به طور چشمگیری افزایش یابد.

همچنین تایم فریم مورد استفاده برای تحلیل بسیار مهم است. این الگو می تواند در تایم فریم های مختلفی مشاهده شود اما اعتبار آن در تایم فریم های بالاتر مانند روزانه یا هفتگی بیشتر است. طول عمر تشکیل فنجان (معمولاً 1 تا 6 ماه) و دسته (1 تا 4 هفته) نیز از دیگر مشخصه هایی هستند که به تشخیص اعتبار الگو کمک می کنند. در نهایت شکست قاطع خط مقاومت (در الگوی صعودی) یا خط حمایت (در الگوی نزولی) توسط قیمت با افزایش حجم معاملات تاییدکننده نهایی الگو و سیگنال ورود به معامله است.

شناسایی فنجان و دسته صعودی و نزولی

شناسایی دقیق الگوی فنجان و دسته در هر دو حالت صعودی (عادی) و نزولی (معکوس) برای تحلیل تکنیکال در بازار ارزهای دیجیتال ضروری است. الگوی فنجان و دسته صعودی معمولاً در یک روند قیمتی رو به بالا ظاهر می شود و به ادامه این روند اشاره دارد. در این حالت فنجان به صورت یک U گرد رو به بالا با دو سقف تقریباً هم سطح در ابتدا و انتهای آن تشکیل می شود. دسته نیز یک اصلاح قیمت نزولی کوچک است که در سمت راست فنجان قرار می گیرد و معمولاً کمتر از یک سوم عمق فنجان را شامل می شود. شکست خط مقاومت ایجاد شده توسط سقف های فنجان سیگنال صعودی را صادر می کند.

در مقابل الگوی فنجان و دسته نزولی (Inverted Cup and Handle) در یک روند قیمتی رو به پایین شکل می گیرد و به ادامه افت قیمت دلالت دارد. در این نوع الگو فنجان به صورت یک U برعکس ظاهر می شود که با دو کف تقریباً هم سطح در ابتدا و انتهای آن همراه است. دسته در این حالت یک اصلاح قیمت صعودی کوچک است که در سمت راست فنجان قرار می گیرد. شکست خط حمایت ایجاد شده توسط کف های فنجان سیگنال نزولی را تایید می کند. در هر دو حالت حجم معاملات نقش کلیدی در تایید اعتبار الگو دارد؛ کاهش حجم در طول تشکیل فنجان و دسته و افزایش آن هنگام شکست از مشخصات مهم است.

اهمیت تایم فریم در تشخیص

اهمیت تایم فریم (بازه زمانی) در تشخیص و اعتبار الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال بسیار بالاست. این الگو می تواند در تایم فریم های مختلفی از جمله روزانه هفتگی و حتی ماهانه مشاهده شود اما هر تایم فریم ویژگی های خاص خود را دارد و بر اعتبار الگو تاثیر می گذارد. به طور کلی الگوهایی که در تایم فریم های بلندتر مانند روزانه یا هفتگی تشکیل می شوند از اعتبار و قابلیت اطمینان بیشتری برخوردارند. دلیل این امر آن است که الگوهای بلندمدت تر نویزهای قیمتی کوتاه مدت را فیلتر کرده و حرکت های بنیادی تری را منعکس می کنند.

برای مثال یک الگوی فنجان و دسته که در چارت روزانه طی چند هفته یا ماه تشکیل شده باشد سیگنال قوی تری نسبت به الگویی که در چارت 15 دقیقه ای در عرض چند ساعت شکل گرفته است ارائه می دهد. طول عمر ایده آل برای تشکیل فنجان بین 10 تا 26 هفته و برای دسته بین 1 تا 4 هفته در نظر گرفته می شود. این بازه های زمانی نشان دهنده یک دوره تحکیم و آماده سازی بازار برای حرکت بزرگ بعدی است. استفاده از تایم فریم مناسب به تریدرها کمک می کند تا از سیگنال های کاذب دوری کرده و با اطمینان بیشتری بر اساس الگوهای شناسایی شده استراتژی معاملاتی خود را اجرا کنند.

عمق فنجان و دسته

عمق فنجان و دسته از معیارهای حیاتی در تعیین اعتبار الگوی فنجان و دسته است. عمق فنجان به میزان اصلاح قیمت از سقف اولیه (در الگوی صعودی) یا کف اولیه (در الگوی نزولی) تا پایین ترین نقطه فنجان اشاره دارد. در یک الگوی ایده آل و معتبر عمق فنجان نباید از 50 درصد روند قیمتی قبلی خود فراتر رود. به عبارت دیگر اگر قیمت قبل از تشکیل فنجان 100 درصد رشد کرده باشد اصلاح قیمت در فنجان نباید بیشتر از 50 درصد باشد. در بهترین حالت عمق فنجان باید حدود یک سوم (32 درصد) یا کمتر از حرکت قبلی باشد. این میزان اصلاح قیمت نشان دهنده یک دوره تحکیم سالم و نه یک بازگشت کامل روند است.

در مورد عمق دسته این بخش باید به مراتب کم عمق تر از فنجان باشد. دسته نشان دهنده آخرین اصلاح قیمت قبل از شکست نهایی است و عمق آن نباید از 50 درصد عمق فنجان فراتر رود. به طور ایده آل اصلاح قیمت در دسته باید حدود 32 درصد عمق فنجان یا کمتر باشد. اگر عمق دسته بیش از حد زیاد باشد و به نیمه فنجان نفوذ کند اعتبار الگو به شدت کاهش می یابد و احتمال شکست ناموفق افزایش می یابد. رعایت این نسبت ها به تریدرها کمک می کند تا الگوهای معتبر را از الگوهای ضعیف و ناموفق تشخیص دهند و ریسک مدیریت معاملات خود را بهبود بخشند.

اعتبار الگوی فنجان و دسته

اعتبار الگوی فنجان و دسته یکی از موضوعات مهم برای تریدرها در بازار ارزهای دیجیتال است زیرا این الگو به دلیل نرخ موفقیت بالای خود محبوبیت زیادی دارد. برای تایید اعتبار این پترن نموداری چندین عامل کلیدی باید مورد بررسی قرار گیرد. تقارن حدودی بین دو سمت فنجان به معنای شکل گیری یک U گرد و متوازن از اهمیت بالایی برخوردار است. فنجان هایی با شکل V یا 8 فارسی اعتبار کمتری دارند. همچنین حجم معاملات نقش حیاتی در تایید الگو ایفا می کند؛ در طول تشکیل فنجان و دسته حجم معاملات باید کاهش یابد و در لحظه شکست خط مقاومت (یا حمایت) به طور چشمگیری افزایش یابد.

علاوه بر این عمق فنجان و دسته باید در محدوده های مشخصی قرار گیرد تا الگو معتبر تلقی شود؛ عمق فنجان نباید بیش از 50 درصد (و ایده آل کمتر از 32 درصد) از روند قیمتی قبلی باشد و عمق دسته نیز نباید از 50 درصد عمق فنجان فراتر رود. تحقیقات آماری نشان می دهد که الگوی فنجان و دسته به ویژه در حالت ادامه دهنده صعودی نرخ موفقیت بالایی (تا 95 درصد در شکست) دارد اما رسیدن به هدف قیمتی نهایی آن حدود 63 درصد مواقع اتفاق می افتد. این آمار نشان می دهد که با وجود قدرت سیگنال شکست ترکیب این الگو با سایر اندیکاتورها برای تعیین هدف قیمتی دقیق تر ضروری است.

تاثیر حجم معاملات بر اعتبار الگو

حجم معاملات یکی از مهم ترین عوامل در تعیین اعتبار الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال است. رفتار حجم معاملات در طول تشکیل این الگو اطلاعات ارزشمندی در مورد قدرت و پایداری آن ارائه می دهد. در فاز تشکیل فنجان به دلیل ورود بازار به دوره تحکیم و اصلاح قیمت انتظار می رود که حجم معاملات به تدریج کاهش یابد. این کاهش حجم نشان دهنده عدم علاقه فروشندگان به ادامه فشار نزولی و کاهش نوسانات است. در حالت ایده آل حجم معاملات در سمت راست فنجان (هنگام صعود دوباره قیمت) باید کمتر از سمت چپ آن باشد که نشان دهنده ضعف فروشندگان است.

نقطه حیاتی در اعتبار الگو لحظه شکست خط مقاومت (در الگوی صعودی) یا خط حمایت (در الگوی نزولی) است. در این مرحله باید شاهد افزایش چشمگیر و ناگهانی در حجم معاملات باشیم. این افزایش حجم تاییدکننده قدرت خریداران (در شکست صعودی) یا فروشندگان (در شکست نزولی) است و نشان می دهد که حرکت قیمت با پشتوانه قوی بازار همراه است. اگر شکست بدون افزایش قابل توجه حجم رخ دهد احتمال اینکه یک شکست کاذب (False Breakout) باشد افزایش می یابد و اعتبار الگو به شدت کاهش می یابد. بنابراین بررسی دقیق حجم معاملات در هر مرحله از تشکیل و شکست الگو برای تایید صحت سیگنال آن ضروری است.

عوامل موثر بر درصد خطا و احتمال شکست

با وجود اینکه الگوی فنجان و دسته یکی از الگوهای قدرتمند در تحلیل تکنیکال محسوب می شود اما عوامل مختلفی می توانند بر درصد خطا و احتمال شکست آن در بازار ارزهای دیجیتال تاثیر بگذارند. یکی از مهم ترین عوامل کیفیت و شکل گیری صحیح الگو است. اگر فنجان به جای U شکل V شکل باشد یا دسته بیش از حد عمیق یا بلند باشد اعتبار الگو کاهش یافته و احتمال شکست افزایش می یابد. عمق فنجان و دسته که پیش تر به آن اشاره شد نقش مهمی در این زمینه دارد؛ عمق بیش از حد می تواند نشان دهنده ضعف در روند قیمتی و افزایش احتمال خطا باشد.

حجم معاملات نیز عامل تعیین کننده ای است. عدم کاهش حجم در طول تشکیل الگو یا عدم افزایش چشمگیر حجم هنگام شکست می تواند به شکست الگو منجر شود. روند کلی بازار نیز تاثیر بسزایی دارد؛ در یک بازار صعودی قوی احتمال موفقیت الگوی فنجان و دسته صعودی بیشتر است و برعکس. اگر روند کلی بازار با سیگنال الگو همسو نباشد احتمال شکست الگو افزایش می یابد. علاوه بر این اخبار ناگهانی و رویدادهای غیرمنتظره (اخبار فاندامنتال) می توانند به طور ناگهانی الگو را بی اعتبار کرده و منجر به شکست آن شوند. در نهایت نوسانات بالا و حجم معاملات پایین در ارزهای دیجیتال با مارکت کپ کوچک ریسک مدیریت خطا را افزایش می دهد زیرا این دارایی ها بیشتر مستعد دستکاری و نوسانات غیرمنطقی هستند.

هدف قیمت الگوی Cup and Handle

تعیین هدف قیمتی در الگوی فنجان و دسته یکی از بخش های کلیدی برای برنامه ریزی استراتژی معاملاتی است. برای محاسبه هدف قیمتی ابتدا باید ارتفاع الگو را اندازه گیری کنیم. در الگوی فنجان و دسته صعودی ارتفاع الگو برابر با فاصله عمودی از پایین ترین نقطه فنجان تا خط مقاومت (یا سقف دوم) فنجان است. پس از شکست خط مقاومت دسته این ارتفاع اندازه گیری شده را به نقطه شکست اضافه می کنیم تا هدف قیمتی بالقوه به دست آید. به عنوان مثال اگر عمق فنجان 20 دلار باشد و شکست در قیمت 100 دلار رخ دهد هدف قیمتی 120 دلار خواهد بود.

در الگوی فنجان و دسته نزولی (معکوس) ارتفاع الگو از بالاترین نقطه فنجان تا خط حمایت (یا کف دوم) فنجان محاسبه می شود. پس از شکست خط حمایت دسته این ارتفاع را از نقطه شکست کم می کنیم تا هدف قیمتی نزولی به دست آید. لازم به ذکر است که هدف قیمتی محاسبه شده صرفاً یک تخمین است و بازار همیشه طبق پیش بینی ها حرکت نمی کند. بنابراین توصیه می شود که این هدف قیمتی را با استفاده از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند سطوح فیبوناچی میانگین های متحرک و اندیکاتورهای مومنتوم تایید کنید تا اعتبار و دقت هدف قیمتی افزایش یابد و ریسک مدیریت بهتری صورت گیرد.

آموزش نحوه معامله با الگوی فنجان و دسته

معامله با الگوی فنجان و دسته نیازمند درک دقیق نقطه ورود هدف قیمتی و تعیین استاپ لاس برای ریسک مدیریت موثر است. پس از شناسایی یک الگوی معتبر و تایید آن با حجم معاملات تریدرها می توانند از دو استراتژی معاملاتی اصلی استفاده کنند. اولین روش ورود به معامله بلافاصله پس از شکست قاطع خط مقاومت بخش دسته است. در این حالت استاپ لاس (حد ضرر) باید کمی پایین تر از خط روند دسته یا پایین ترین نقطه دسته قرار گیرد تا در صورت شکست کاذب ضرر محدود شود. هدف قیمتی نیز می تواند به اندازه عمق فنجان از نقطه شکست محاسبه شود.

روش دوم که از ریسک مدیریت بالاتری برخوردار است انتظار برای شکست خط مقاومت اصلی فنجان است. در این استراتژی معاملاتی تریدرها پس از شکست خط مقاومت ایجاد شده توسط سقف های فنجان و بسته شدن قیمت بالاتر از آن وارد پوزیشن می شوند. استاپ لاس در این حالت معمولاً زیر خط مقاومت فنجان قرار می گیرد. هدف قیمتی نیز مشابه روش اول به اندازه عمق فنجان از نقطه شکست محاسبه می شود. هر دو روش مزایا و معایب خود را دارند؛ روش اول پتانسیل کسب سود بیشتری دارد اما پر ریسک مدیریت تر است در حالی که روش دوم ایمن تر است اما ممکن است بخشی از حرکت اولیه را از دست بدهد. ترکیب این الگو با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال برای تایید سیگنال ها توصیه می شود.

ورود به معامله پس از شکست مقاومت هندل

یکی از رایج ترین و مستقیم ترین روش های ورود به معامله با الگوی فنجان و دسته اقدام به خرید (در الگوی صعودی) یا فروش (در الگوی نزولی) بلافاصله پس از شکست مقاومت (یا حمایت) بخش دسته است. این نقطه ورود زمانی اتفاق می افتد که روند قیمتی از خط مقاومت یا خط روند بالایی دسته عبور کرده و یک کندل قوی بالاتر از آن بسته شود. تایید این شکست با افزایش قابل توجه حجم معاملات بسیار حیاتی است؛ اگر حجم معاملات در لحظه شکست افزایش نیابد احتمال یک شکست کاذب (False Breakout) بالا می رود و ریسک مدیریت معامله افزایش می یابد.

برای ریسک مدیریت تعیین استاپ لاس (حد ضرر) اهمیت ویژه ای دارد. معمولاً استاپ لاس را کمی پایین تر از خط مقاومت دسته یا زیر آخرین کف قیمتی تشکیل شده در دسته قرار می دهند. این کار باعث می شود در صورتی که الگو موفق عمل نکند و قیمت به سمت پایین برگردد ضرر به حداقل برسد. هدف قیمتی نیز با اضافه کردن عمق فنجان به نقطه شکست محاسبه می شود. این استراتژی معاملاتی به تریدرها این امکان را می دهد که در ابتدای حرکت قیمت وارد شوند و پتانسیل سود بیشتری را به دست آورند اما همزمان نیازمند نظارت دقیق و ریسک مدیریت محتاطانه است.

نحوه رسم الگوی فنجان و دسته در تریدینگ ویو

پلتفرم تریدینگ ویو (TradingView) یکی از ابزارهای قدرتمند و محبوب برای تحلیل تکنیکال و رسم نمودار ارزهای دیجیتال است. اگرچه الگوی فنجان و دسته به صورت یک ابزار پیش فرض مستقل مانند الگوهای مثلث یا سر و شانه در تریدینگ ویو وجود ندارد اما می توان آن را به صورت دستی رسم کرد یا از اسکریپت های سفارشی که توسط کاربران دیگر نوشته شده اند استفاده کرد. برای رسم دستی باید از ابزارهای خط روند و اشکال هندسی موجود در نوار ابزار تریدینگ ویو بهره برد. ابتدا با ابزار Path یا Polyline شکل فنجان را به صورت U گرد رسم کنید سپس با ابزار Trend Line دسته را که معمولاً یک اصلاح قیمت کوچک است ترسیم نمایید.

برای استفاده از اسکریپت های خودکار می توانید به بخش Indicators یا Scripts در تریدینگ ویو مراجعه کنید و عبارت Cup and Handle را جستجو کنید. برخی از کاربران اسکریپت های دقیقی برای شناسایی و رسم خودکار این الگو توسعه داده اند. پس از یافتن اسکریپت مورد نظر (مثلاً اسکریپت کاربر Fikira که در رقبا ذکر شده بود) آن را به لیست اندیکاتورهای محبوب خود اضافه کرده و سپس روی نمودار قیمت ارز دیجیتال مورد نظر اعمال کنید. این کار به شما کمک می کند تا الگوهای احتمالی را به سرعت شناسایی کرده و زمان خود را صرف تحلیل و برنامه ریزی استراتژی معاملاتی کنید.

مثال هایی از الگوی فنجان و دسته در ارز دیجیتال

الگوی فنجان و دسته در بازار ارزهای دیجیتال به دفعات قابل مشاهده است و درک مثال های واقعی می تواند به تریدرها در شناسایی بهتر و کاربرد عملی این پترن نموداری کمک کند. این الگو نه تنها در ارزهای دیجیتال بزرگ و با مارکت کپ بالا مانند بیت کوین و اتریوم بلکه در آلت کوین ها نیز دیده می شود هرچند اعتبار آن در دارایی های بزرگتر بیشتر است. مشاهده این الگو در نمودارهای قیمتی به تریدرها این امکان را می دهد که با توجه به روند قیمتی قبلی حجم معاملات و شکل گیری فنجان و دسته پتانسیل حرکت های آتی را ارزیابی کنند.

در ادامه به بررسی نمونه هایی از تشکیل این الگو در نمودارهای بیت کوین و اتریوم خواهیم پرداخت که به عنوان دو نمونه بارز در بازار ارزهای دیجیتال حجم معاملات و نقدینگی بالایی دارند و از این رو الگوهای تحلیل تکنیکال در آن ها با اعتبار بیشتری قابل مشاهده هستند. این مثال ها نشان می دهند که چگونه اصلاح قیمت تحکیم و در نهایت شکست خط مقاومت می تواند منجر به حرکت های قابل توجه در روند قیمتی شود و نقطه ورود و هدف قیمتی را برای معامله گران مشخص کند.

نمونه پترن کاپ و هندل در بیت کوین

یکی از مثال های برجسته الگوی فنجان و دسته در بازار ارزهای دیجیتال تشکیل این پترن نموداری در نمودار بیت کوین در سال 2019 بود. در آن دوره بیت کوین پس از یک روند قیمتی صعودی وارد یک دوره اصلاح قیمت شد که منجر به شکل گیری بخش فنجان الگو گردید. این فنجان به صورت یک U گرد با عمق تقریباً 50 درصدی از حرکت قبلی تشکیل شد و حجم معاملات در طول این دوره کاهش یافت. پس از تکمیل فنجان قیمت به نزدیکی سقف قبلی خود بازگشت و سپس بخش دسته شروع به شکل گیری کرد.

بخش دسته در این مثال یک اصلاح قیمت نزولی کوچک با حجم معاملات پایین تر بود که نشان دهنده تحکیم نهایی قبل از حرکت بزرگ بود. روند قیمتی در دسته در محدوده بالایی فنجان قرار گرفت. پس از اتمام شکل گیری دسته بیت کوین با یک شکست قاطع از خط مقاومت دسته همراه با افزایش چشمگیر حجم معاملات به سمت بالا حرکت کرد. این شکست منجر به یک روند قیمتی صعودی قدرتمند شد که هدف قیمتی محاسبه شده از عمق فنجان را محقق ساخت و فرصت های معاملاتی سودآوری را برای تریدرها فراهم آورد. این نمونه تاییدکننده اعتبار الگوی فنجان و دسته در بازار ارزهای دیجیتال است.

نمونه الگوی Cup and Handle در اتریوم

نمونه دیگری از الگوی فنجان و دسته را می توان در نمودار اتریوم در اوایل سال 2021 مشاهده کرد. اتریوم پس از یک روند قیمتی صعودی قابل توجه وارد فاز تحکیم شد که منجر به تشکیل بخش فنجان گرد الگو گردید. این فنجان نشان دهنده یک اصلاح قیمت حدود 30 درصدی از اوج قبلی بود که در محدوده اعتبار الگو قرار می گیرد. در طول تشکیل فنجان حجم معاملات به تدریج کاهش یافت که این امر نشان دهنده کاهش فشار فروش و آماده شدن بازار برای حرکت بعدی بود. پس از تکمیل فنجان و بازگشت قیمت به سقف قبلی بخش دسته شروع به شکل گیری کرد.

دسته در این مثال یک اصلاح قیمت کوچک تر و نزولی با حجم معاملات پایین تر بود. این دسته تحکیم نهایی را قبل از ادامه روند قیمتی صعودی نشان می داد. پس از تکمیل دسته اتریوم با یک شکست قاطع از خط مقاومت دسته همراه با افزایش قابل توجه حجم معاملات به سمت بالا حرکت کرد. این شکست روند قیمتی صعودی قبلی را ادامه داد و هدف قیمتی محاسبه شده از عمق فنجان را محقق ساخت. این نمونه در اتریوم نیز به خوبی نشان می دهد که چگونه الگوی فنجان و دسته می تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای پیش بینی ادامه روند قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد و نقطه ورود مناسبی را برای معامله گران فراهم کند.

الگوی فنجان و دسته با وجود سادگی ظاهری ابزاری قدرتمند برای شناسایی فرصت های معاملاتی در بازارهای مالی است.

محدودیت ها و ریسک های الگوی فنجان و دسته

با وجود اعتبار بالای الگوی فنجان و دسته مانند هر ابزار تحلیل تکنیکال دیگری این الگو نیز دارای محدودیت ها و ریسک مدیریت های خاص خود است که باید توسط تریدرها در نظر گرفته شود. یکی از مهم ترین محدودیت ها احتمال شکست های کاذب است. گاهی اوقات قیمت از خط مقاومت یا خط حمایت الگو عبور می کند اما به سرعت به داخل الگو باز می گردد که منجر به ضرر برای معامله گران می شود. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می دهد که حجم معاملات در لحظه شکست افزایش کافی نداشته باشد یا روند کلی بازار با سیگنال الگو همسو نباشد.

محدودیت دیگر مربوط به زمان بندی است. تشخیص دقیق زمان تکمیل الگو و نقطه ورود بهینه می تواند چالش برانگیز باشد. همچنین اعتبار الگو در ارزهای دیجیتال با مارکت کپ پایین و نقدینگی کم کمتر است. این دارایی ها بیشتر مستعد دستکاری و نوسانات شدید هستند که می تواند الگوهای تحلیل تکنیکال را بی اعتبار کند. در نهایت هدف قیمتی محاسبه شده از الگو همیشه محقق نمی شود و ممکن است قیمت قبل از رسیدن به آن تغییر جهت دهد. بنابراین ترکیب الگوی فنجان و دسته با سایر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال و همچنین ریسک مدیریت مناسب برای افزایش اعتبار و کاهش خطرات ضروری است.

تاثیر روند کلی بازار

روند کلی بازار یکی از عوامل تعیین کننده در اعتبار و موفقیت الگوی فنجان و دسته است. این الگو به عنوان یک پترن نموداری ادامه دهنده شناخته می شود؛ به این معنی که در یک روند قیمتی صعودی به ادامه صعود و در یک روند قیمتی نزولی به ادامه نزول اشاره دارد. اگر الگوی فنجان و دسته صعودی در یک بازار کلی صعودی (مثلاً زمانی که بیت کوین و اتریوم به عنوان لیدرهای بازار در حال رشد هستند) شکل بگیرد احتمال موفقیت آن به شدت افزایش می یابد. همسویی روند قیمتی دارایی مورد نظر با روند کلی بازار سیگنال الگو را تقویت می کند و ریسک مدیریت آن را کاهش می دهد.

در مقابل اگر الگوی فنجان و دسته صعودی در یک بازار کلی نزولی یا خنثی شکل گیرد احتمال شکست آن بیشتر می شود. در چنین شرایطی حتی اگر یک ارز دیجیتال به تنهایی روند صعودی داشته باشد فشار کلی بازار ممکن است مانع از تحقق هدف قیمتی الگو شود یا منجر به یک شکست کاذب گردد. این موضوع به ویژه در بازار ارزهای دیجیتال که ارتباط تنگاتنگی بین دارایی ها وجود دارد بسیار مهم است. بنابراین تریدرها باید همیشه روند کلی بازار را در نظر بگیرند و الگوهای شناسایی شده را در بستر این روند قیمتی ارزیابی کنند تا از سیگنال های گمراه کننده دوری کرده و ریسک مدیریت بهتری داشته باشند.

احتمال خطا در بازار ارزهای کوچکتر

یکی از محدودیت های مهم الگوی فنجان و دسته کاهش اعتبار و افزایش احتمال خطا در بازار ارزهای دیجیتال کوچکتر (آلت کوین ها با مارکت کپ پایین) است. این الگو برای دارایی هایی با حجم معاملات بالا و نقدینگی عمیق مانند بیت کوین و اتریوم کارایی بهتری دارد. در بازارهای کوچکتر به دلیل نقدینگی کمتر و حجم معاملات پایین تر قیمت ها ممکن است به راحتی توسط معامله گران بزرگ یا نهنگ ها دستکاری شوند. این دستکاری ها می توانند منجر به شکل گیری الگوهای تحلیل تکنیکال نامعتبر یا شکست های کاذب شوند که تریدرهای خرد را به اشتباه بیندازند و ریسک مدیریت ضرر را افزایش دهند.

علاوه بر این ارزهای دیجیتال کوچکتر معمولاً نوسانات قیمتی شدیدتری دارند و رفتار قیمت آن ها ممکن است کمتر از الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال پیروی کند. احساسات بازار در این دارایی ها می تواند به سرعت تغییر کند و الگوها را بی اعتبار سازد. بنابراین در حالی که الگوی فنجان و دسته می تواند در هر تایم فریم و برای هر دارایی دیده شود تریدرها باید هنگام استفاده از آن در ارزهای دیجیتال کوچکتر احتیاط بیشتری به خرج دهند و آن را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و بنیادی ترکیب کنند تا اعتبار سیگنال ها را افزایش داده و ریسک مدیریت معاملات خود را بهبود بخشند. تحلیل جامع تر کلید موفقیت در بازارهای پرنوسان است.

کلید موفقیت در استفاده از الگوی فنجان و دسته نه تنها شناسایی دقیق الگو بلکه تایید آن با حجم معاملات و در نظر گرفتن روند کلی بازار است.

سوالات متداول

آیا الگوی فنجان و دسته فقط در بازار صعودی کاربرد دارد؟

خیر الگوی فنجان و دسته در هر دو بازار صعودی و نزولی کاربرد دارد. این الگو به دو شکل عادی (صعودی) و معکوس (نزولی) ظاهر می شود که هر دو به عنوان الگوهای ادامه دهنده روند قیمتی قبلی را پس از شکست ادامه می دهند.

بهترین ابزار برای رسم الگوی فنجان و دسته کدام است؟

بهترین ابزار برای رسم و شناسایی الگوی فنجان و دسته پلتفرم های نمودارگیری پیشرفته مانند تریدینگ ویو (TradingView) است. این پلتفرم ها ابزارهای رسم دستی و همچنین امکان استفاده از اسکریپت های خودکار برای شناسایی الگو را فراهم می کنند.

اگر حجم معاملات در حین تشکیل الگو کم باشد نشانه چیست؟

کاهش حجم معاملات در حین تشکیل بخش فنجان و دسته نشانه مثبتی است. این امر نشان دهنده فاز تحکیم و کاهش فشار فروشندگان (در الگوی صعودی) یا خریداران (در الگوی نزولی) است که اعتبار الگو را افزایش می دهد.

چگونه می توان هدف قیمت الگوی فنجان و دسته را محاسبه کرد؟

برای محاسبه هدف قیمتی عمق فنجان را اندازه گیری کنید (فاصله از کف فنجان تا سقف آن). سپس این ارتفاع را به نقطه شکست خط مقاومت دسته (در الگوی صعودی) یا خط حمایت (در الگوی نزولی) اضافه یا از آن کم کنید.

الگوی فنجان و دسته تا چه حد قابل اطمینان است؟

الگوی فنجان و دسته یکی از الگوهای با اعتبار بالا در تحلیل تکنیکال است. تحقیقات نشان می دهد که این الگو دارای نرخ موفقیت بالایی در شکست روند است (حدود 95 درصد) اما رسیدن به هدف قیمتی آن در حدود 63 درصد مواقع اتفاق می افتد. برای افزایش اطمینان ترکیب آن با سایر اندیکاتورها توصیه می شود.

آیا الگوی فنجان و دسته در همه ارزهای دیجیتال شکل می گیرد؟

بله الگوی فنجان و دسته می تواند در نمودار قیمت همه ارزهای دیجیتال شکل بگیرد. با این حال اعتبار و قابلیت اطمینان آن در ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بالا و نقدینگی زیاد مانند بیت کوین و اتریوم به مراتب بیشتر است.