روابط پرتنش ایران و ایالات متحده به ویژه با بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در سال ۲۰۲۵میلادی بار دیگر در کانون بحران های امنیتی منطقه ای و تهدیدات نظامی قرار گرفته است. این تحولات بیش از آن که در سطح میزهای دیپلماتیک باقی بماند به لایه های اجتماعی و روانی جامعه به ویژه کودکان نفوذ کرده است. ارسال ناوهای جنگی هواپیماهای بمب افکن های B52 بر فراز خلیج فارس و پیام های تهدیدآمیز کاخ سفید تنها نمادهای نمادینِ تقابل نیستند؛ بلکه بازتابی از فضایی پرتنش اند که امنیت روانی و کیفیت زندگی میلیون ها کودک ایرانی را هدف گرفته است.
در چنین شرایطی تهدیدات مستقیم و غیرمستقیم نظامی از کاهش دسترسی به آموزش و بهداشت گرفته تا افزایش اضطراب و نا امنی روانی زندگی کودکان را در ابعادی ژرف و پایدار تحت تأثیر قرار می دهد. هر موجی از ناامنی و بی ثباتی مساوی است با عقب نشینی یک باره ی حقوق کودکان؛ حق بر آموزش در مناطق پرتنش مختل می شود خدمات سلامت روان کمرنگ می شود و احساس امنیت به عنوان پایه ای ترین نیاز کودکان به سادگی فرو می ریزد. در مناطق مرزی هر آژیر هشدار یا مانور نظامی می تواند کودکانی را که حتی جنگ را تجربه نکرده اند وارد چرخه های روانی بحران ترس و اختلال کند. افزون بر این استمرار تحریم ها و سیاست های فشار حداکثری فرصت های رشد اقتصادی را محدود ساخته و دامنه ی فقر کودک محور را گسترش داده است.
کودکان از جمله نسل زِد و آلفا امروز در شرایطی رشد می کنند که آینده ی آنان با نااطمینانی اقتصادی آسیب های اجتماعی و بحران های زیست محیطی و روانی گره خورده است. این کودکان سرمایه های انسانی آینده ی ایران اند و هرگونه تهدید علیه آنان تهدید علیه امنیت ملی است. در چنین بستری مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا نه فقط از منظر دیپلماتیک بلکه به عنوان یک ابزار نجات بخش برای کاهش تنش های انسانی و حمایت از نسل آینده باید بازخوانی شود. توافقات احتمالی نباید صرفاً بر مبادلات انرژی یا رفع تحریم ها متمرکز باشد بلکه باید حقوق کودکان و الزامات انسانی را به عنوان یکی از محورهای اصلی دستور کار قرار دهد.
حمایت از حقوق کودکان در شرایط پرتنش امروز تنها یک انتخاب اخلاقی نیست؛ ضرورتی استراتژیک و ملی است. کودکان باید به مثابه ذی نفعان پنهان سیاست خارجی مورد توجه قرار گیرند و در طراحی سیاست ها و مذاکرات اثرات ثانویه تصمیم ها بر آنان تحلیل و ارزیابی شود. نهادهای حقوق بشری فعالان مدنی و سازمان های بین المللی نیز باید دولت ها را به رعایت تعهدات بین المللی شان در قبال حقوق کودک ملزم سازند. در نهایت هر فرصت دیپلماتیک اگر به موقع مورد استفاده قرار نگیرد به ضدفرصت بدل خواهد شد؛ فرصتی که اگر فاسد شود نه فقط سیاست که آینده یک ملت را تهدید می کند. آینده ای که در چشمان نگران کودکان ایرانی پیشاپیش ترسیم شده است؛ آینده ای که اگر اکنون درباره اش تصمیم نگیریم فردا دیگر به دست ما نخواهد بود!
* حقوقدان مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین الملل کودکان
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "سایه جنگ بر سر ایران، کابوس نسل زِد" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "سایه جنگ بر سر ایران، کابوس نسل زِد"، کلیک کنید.