ماجرای یک جاسوسی دنباله‌دار/ پرونده‌های نامرئی

گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری EDHA، جاسوسی آمریکا از شرکای اروپایی، تبدیل به یک موضوع تکراری و رایج در حوزه روابط بین الملل شده است. بخشی از این اقدامات آگاهانه (در همکاری با دستگاه‌های اطلاعاتی غرب) و بخشی از آنها، به صورت پنهانی و بدون اطلاع کشور‌های اروپایی صورت می‌گیرد.

در مواردی که جاسوسی‌های پنهان آمریکا از کشور‌های اروپایی افشا می‌شود، این کشور‌ها بیانیه‌هایی را در مذمت این اقدام منتشر می‌کنند، اما هرگز اراده‌ای برای رسیدگی به این پرونده‌ها نداشته اند و بلافاصله آنها را مختومه می‌کنند. به عبارت بهتر، آگاهی افکار عمومی کشور‌های اروپایی در خصوص چرایی و چگونگی جاسوسی آژانس اطلاعات ملی آمریکا از آنها، خط قرمز نهاد‌های اطلاعاتی و جاسوسی غرب محسوب می‌شود. 

نمونه بارز این مسئله را در حوزه اسکاندیناوی و نوردیک نیز مشاهده می‌کنیم. در سال ۲۰۱۰ میلادی، شاهد انتشار گزارش‌هایی تکاندهنده در خصوص جاسوسی سفارت آمریکا در استکهلم، از شهروندان سوئدی بودیم. درآن زمان، مقامات سوئدی از کشف و بازداشت یک گروه جاسوسی آمریکا در خاک این کشور خبر دادند. بر این اساس، آمریکا از سال ۲۰۰۰ تاکنون مشغول جاسوسی از شهروندان سوئد و کشور‌های حوزه اسکاندیناوی مانند نروژ و فنلاند بوده است.

«بئاتریس آسک» وزیر دادگستری وقت سوئد در واکنش به عملیات جاسوسی آمریکا اظهار داشت به نظر می‌رسد که مقامات (دیپلمات های) سفارت آمریکا در استکهلم، نقش محوری و پررنگی در این خصوص ایفا کرده اند. 

دستگاه امنیتی سوئد در آن زمان وعده داد که اطلاعات مربوط به این شبکه جاسوسی را در اختیار شهروندان قرار خواهد داد و از کنار این پرونده به سادگی نخواهد گذاشت، اما ماجرا به مراتب پیچیده‌تر از حد تصورمخاطبان ساده لوح سوئدی بود! 

دستگاه اطلاعاتی سوئد از این ماجرا به سادگی گذشت و تا به امروز که حدود ۱۵ سال از افشای آن می‌گذرد، اقدامی در راستای اطلاع رسانی در باب آن صورت نداده است! 

این یکی از مصادیق جاسوسی پنهان (بدون اطلاع دولت میزبان) از سوی آمریکا محسوب می‌شود. ریشه خشم دستگاه امنیتی سوئد از شبکه جاسوسی آمریکا به سرکردگی دیپلمات‌های مستقر در سفارت این کشور در استکهلم، عدم آگاهی «سپو» از این جاسوسی گسترده بوده است. دستگاه امنیتی سوئد بار‌ها در قالب عملیات‌های جاسوسی مشترک در اسکاندیناوی و حتی دیگر نقاط اروپا، با واشنگتن همکاری داشته و در این مسیر، بار‌ها حکم بازوی امنیتی ایالات متحده را ایفا کرده است. در چنین وضعیتی، جاسوسی آمریکا از استهکلم برای سوئدی‌ها قابل پذیرش نبود! 

با همه این اوصاف، مقامات اطلاعاتی آمریکا، سوئد را نسبت به عواقب و تبعات پیگیری این پرونده آگاه کردند! دستگاه‌های امنیتی آمریکا سوئدی‌ها را تهدید کردند که پیگیری این پرونده می‌تواند نقطه عطفی در افشای برخی اطلاعات مربوط به همکاری‌های مشترک جاسوسی واشنگتن -استکهلم پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ باشد.

در آن زمان، دستگاه امنیتی سوئد حاضر شد در قالب برنامه مشترک امنیتی با واشنگتن در مبارزه ادعایی با تروریسم، اطلاعات تعدادی از اتباع و شهروندان سوئدی را در اختیار نهاد‌های آمریکایی قرار دهد. افشای این مسئله و حتی جاسوسی‌های مشترک سوئد و آمریکا در دیگر نقاط اروپا، می‌توانست تبدیل به یک رسوایی بزرگ برای دولت و سازمان اطلاعاتی سوئد شود. از این رو سوئدی‌ها در ازای مختومه سازی پرونده جاسوسی آمریکا (با وجود تمامی مستندات آن)، از واشنگتن خواستند تا در این خصوص سکوت کند! 

سفرای گوناگون آمریکا در استکهلم طی سال‌های اخیر، از «ماتیو بارزون» تا «اریک رامانسان» جملگی سابقه حضور در آژانس امنیت ملی آمریکا و سازمان سیا را داشته اند. همین مسئله، به وضوح نشان می‌دهد کارکرد واقعی این دیپلمات نما‌های آمریکایی در کشور‌های هدف چیست!