نقاشی های قاجاری موزه ملی گرجستان Gorgian National Museum

موزه ملی گرجستان در تفلیس، گنجینه ای ارزشمند از نقاشی های دوره قاجار ایران را در خود جای داده است که شامل پرتره های درباری، مینیاتورها و آثار زیرلاکی می شود. این مجموعه، پنجره ای منحصربه فرد به هنر و تاریخ مشترک دو ملت می گشاید.

در قلب قفقاز، شهر تاریخی تفلیس با پیشینه ای غنی و پرفراز و نشیب، همواره میزبان فرهنگ های گوناگون بوده است. موزه ملی گرجستان، نمادی از این هم زیستی و گذرگاه تمدن ها، مجموعه ای بی بدیل از آثار هنری و تاریخی را در خود جای داده است. در میان این گنجینه های نفیس، مجموعه ای خیره کننده از نقاشی های دوره قاجار ایران می درخشد که نه تنها برای پژوهشگران هنر و تاریخ ایران، بلکه برای هر بازدیدکننده ای از سراسر جهان، به ویژه گردشگران فارسی زبان، جذابیت و اهمیت فراوانی دارد. این آثار، بیش از آنکه صرفاً قطعاتی هنری باشند، روایتگر داستانی از روابط پیچیده تاریخی، تبادلات فرهنگی و سرنوشت هنری هستند که در بستر زمان شکل گرفته است. این مقاله به بررسی عمیق ابعاد هنری، تاریخی و فرهنگی این مجموعه ارزشمند می پردازد و راهنمایی جامع برای علاقه مندان به بازدید از این بخش از موزه ملی گرجستان ارائه می دهد.

موزه ملی گرجستان: گنجینه ای از تمدن ها

موزه ملی گرجستان (Georgian National Museum)، نه تنها بزرگترین و جامع ترین مجموعه موزه ای در کشور گرجستان است، بلکه خود گنجینه ای از روایت های تاریخی و فرهنگی این منطقه از جهان به شمار می رود. این موزه مرکزی برای فهم تحولات منطقه ای و جهانی است و از طریق نمایش مجموعه های متنوع خود، پلی میان گذشته و حال ایجاد می کند.

معرفی کلی موزه: موقعیت، تاریخچه و گستردگی

موزه ملی گرجستان که در سال ۲۰۰۴ میلادی از ادغام چندین موزه و مرکز تحقیقاتی در تفلیس شکل گرفت، در موقعیتی استراتژیک در خیابان اصلی و تاریخی روستاولی و در نزدیکی میدان آزادی تفلیس قرار دارد. این موقعیت مرکزی، دسترسی به آن را برای گردشگران و محققان بسیار آسان کرده است. این مجموعه بزرگ، نه تنها یک موزه، بلکه یک شبکه وسیع از گالری ها، موزه های منطقه ای و مراکز علمی است که هر کدام بر بخشی خاص از میراث گرجستان و منطقه قفقاز تمرکز دارند.

موزه هایی نظیر موزه تاریخ گرجستان، موزه هنر گرجستان، موزه اشغال شوروی، و موزه باستان شناسی دمانیسی بخشی از این مجموعه یکپارچه هستند. مجموعه های آن از یافته های باستان شناسی عصر برنز و آهن، از جمله شواهد حضور اولین انسان تباران در اوراسیا (هومو ارگاستر در دمانیسی)، تا هنر مسیحی قرون وسطی، مجموعه های طلا و جواهرات باستانی، و نقاشی های استادان گرجی، اروپایی و آسیایی را در بر می گیرد. این گستردگی، موزه ملی گرجستان را به یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و پژوهشی در منطقه تبدیل کرده است.

اهمیت موزه برای هنر و تاریخ ایران

گرجستان و ایران از دیرباز روابط فرهنگی، سیاسی و هنری عمیقی داشته اند. این همسایگی دیرینه، تأثیرات متقابل فراوانی را در زمینه های مختلف، از معماری و ادبیات گرفته تا هنر و زبان، به ارمغان آورده است. موزه ملی گرجستان به دلیل همین ارتباطات تاریخی، بخش های قابل توجهی را به آثار ایرانی اختصاص داده است. این آثار نه تنها از دوره قاجار، بلکه از دوران ساسانی، صفوی و دیگر مقاطع تاریخی ایران در این موزه به چشم می خورند که گواهی بر عمق نفوذ و تبادلات فرهنگی میان دو سرزمین است.

وجود بناهای تاریخی ایرانی نظیر آتشگاه تفلیس (معبدی زرتشتی از دوران ساسانی) و دیگر عناصر معماری ایرانی در سراسر گرجستان، خود نشانه ای بارز از این ارتباطات است. بنابراین، موزه ملی گرجستان برای علاقه مندان به هنر و تاریخ ایران، مقصدی ضروری است تا بتوانند بخشی از میراث مشترک و ارتباطات فرهنگی دیرین را در خارج از مرزهای ایران کشف کنند. این موزه، بستری برای نمایش داستان های ناگفته و پیوندهای تاریخی میان این دو تمدن کهن فراهم آورده است.

نقاشی های قاجاری: قلب تپنده هنر ایرانی در تفلیس

مجموعه نقاشی های دوره قاجار در موزه ملی گرجستان، یکی از برجسته ترین و جذاب ترین بخش های این موزه برای هر ایرانی و پژوهشگری است. این آثار، تصویری زنده از هنر، فرهنگ، و جامعه ایران در دوره ای پرتحول را به نمایش می گذارند و به دلیل تعداد و تنوعشان، از اهمیت ویژه ای برخوردارند.

معرفی مجموعه نقاشی های قاجاری

موزه ملی گرجستان میزبان مجموعه ای نفیس شامل حدود ۵۰ نقاشی رنگ روغن، بیش از ۱۰۰۰ مینیاتور و حدود ۴۰۰ اثر زیرلاکی از دوره قاجار است. این ارقام نشان دهنده غنای بی نظیر این مجموعه در خارج از مرزهای ایران است.

• نقاشی های رنگ روغن: این دسته شامل پرتره های بزرگ درباری، صحنه های بزمی و رزمی، و شمایل نگاری ها است که اغلب بر روی بوم یا چوب کار شده اند. این نقاشی ها با ابعاد بزرگ خود، تأثیرپذیری هنر قاجار از سبک های اروپایی را به خوبی نشان می دهند.
• مینیاتورها: مجموعه بزرگی از مینیاتورها که عمدتاً بر روی کاغذ و در ابعاد کوچک تر خلق شده اند. این آثار شامل تذهیب، گل و مرغ، صحنه سازی های داستانی و نقوش تزیینی است که ریشه در سنت های کهن نگارگری ایرانی دارد.
• آثار زیرلاکی: این بخش شامل قلمدان ها، جعبه های جواهرات، جلد کتاب ها و آینه ها است که با تکنیک زیرلاکی (پاپیه ماشه) تزئین شده اند. این هنر که تلفیقی از نقاشی و صنایع دستی است، جزئیات ظریف و رنگ های درخشان را به نمایش می گذارد.

این مجموعه به دلیل وسعت و تنوع، یک منبع بی نظیر برای مطالعه تحولات هنر قاجار، از جمله هم نشینی سنت های دیرین ایرانی با تأثیرات نوین اروپایی، محسوب می شود. نقاشی های قاجاری، آیینه ای تمام نما از زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن دوران هستند و اطلاعات ارزشمندی درباره پوشش، آداب و رسوم، و چهره های برجسته آن زمان به دست می دهند.

ویژگی های هنری و سبک شناسی نقاشی های قاجار در موزه

هنر نقاشی دوره قاجار با ویژگی های سبکی خاص خود متمایز می شود که در آثار موزه ملی گرجستان به وضوح قابل مشاهده است. این دوره، یک مرحله انتقالی مهم در هنر ایران بود که در آن هنرمندان به دنبال تلفیق سنت های بومی با ایده های جدید غربی بودند.

• موضوعات رایج:
  • پرتره های درباری: یکی از برجسته ترین موضوعات، تصویرسازی از شاهان، شاهزادگان و بزرگان دربار است. این پرتره ها معمولاً با شکوه و جلال فراوان، لباس های فاخر، جواهرات و نشان های سلطنتی به تصویر کشیده شده اند.
  • صحنه های بزمی و رزمی: نقاشی هایی که مجالس شادی، رقص و موسیقی، یا نبردهای حماسی و قهرمانان را به تصویر می کشند، از دیگر موضوعات محبوب این دوره بودند. این صحنه ها اغلب با جزئیات فراوان و رنگ های زنده اجرا شده اند.
  • شمایل نگاری و تک چهره ها: نقاشی از چهره های مذهبی و نیز تک چهره های افراد عادی، نشان دهنده گسترش دامنه موضوعی هنر در این دوره است.
  • صحنه های زندگی روزمره و طبیعت: اگرچه کمتر از پرتره ها، اما برخی آثار نیز به مناظر طبیعی و زندگی مردم عادی می پردازند.
• تحلیل ویژگی های سبکی:
  • تأثیرپذیری از هنر اروپایی: استفاده از تکنیک های پرسپکتیو، سایه روشن (چیاسکو و رو)، و پرداخت به آناتومی بدن انسان که در هنر سنتی ایرانی کمتر دیده می شد، از جمله تأثیرات هنر اروپایی است.
  • رنگ بندی: هنرمندان قاجار به استفاده از رنگ های تند و درخشان، به ویژه قرمز، آبی و طلایی، شهرت دارند. این رنگ ها به آثار جلوه ای باشکوه و چشم نواز می بخشند.
  • تکنیک های اجرا: نقاشی رنگ روغن که در دوره قاجار به اوج خود رسید، امکان ایجاد جزئیات دقیق و بافت های متنوع را فراهم می کرد. در مینیاتورها نیز ظرافت و دقت در ترسیم نقوش و چهره ها همچنان حفظ شده است.
• معرفی هنرمندان برجسته:

  اگرچه تمامی نام های هنرمندان آثار موجود در موزه ملی گرجستان به صورت عمومی اعلام نشده است، اما می توان تأثیر هنرمندانی چون مهرعلی نقاش باشی و ابوالحسن غفاری (صنیع الملک) را که از پیشگامان سبک نقاشی قاجار بودند، در این آثار مشاهده کرد. بسیاری از این نقاشی ها، حتی اگر نام هنرمندی بر آن ها نباشد، بازتاب دهنده سبک و شیوه مکتب های برجسته نقاشی در شهرهایی چون اصفهان و تهران در آن دوره هستند.

پرتره محمدشاه قاجار: نگین مجموعه

در میان آثار قاجاری موزه ملی گرجستان، پرتره ای از محمدشاه قاجار جایگاهی ویژه دارد و به حق می توان آن را نگین این مجموعه نامید. این پرتره نه تنها از نظر هنری بلکه به عنوان یک سند تاریخی و تصویری از یکی از پادشاهان مهم قاجار از اهمیت بالایی برخوردار است.

پرتره محمدشاه که احتمالاً در سال های اولیه سلطنت وی (۱۸۳۴-۱۸۴۸ میلادی) ترسیم شده، شاه را با شکوه و عظمت تمام به تصویر می کشد. محمدشاه در این نقاشی معمولاً در حالت نشسته بر روی صندلی یا تخت سلطنتی، با پوششی فاخر و مملو از جواهرات، و تاج کیانی یا تاج قاجار بر سر دیده می شود. جزئیات لباس، تزئینات، و حتی نگاه شاه، همگی به دقت فراوان به تصویر کشیده شده اند.

«پرتره محمدشاه قاجار در موزه ملی گرجستان، نمونه ای بی بدیل از هنر درباری قاجار است که تلاقی قدرت، زیبایی و تأثیرپذیری از سبک های غربی را در یک اثر واحد به نمایش می گذارد.»

اهمیت این پرتره تنها به زیبایی هنری آن محدود نمی شود. این اثر، یک منبع بصری مهم برای مطالعه تاریخ سیاسی و اجتماعی دوره قاجار است. از طریق جزئیات لباس و نشانه های سلطنتی می توان به اطلاعاتی درباره آداب و رسوم درباری، مد و جواهرات آن زمان دست یافت. همچنین، این پرتره نشان دهنده جایگاه و قدرت محمدشاه در آن مقطع تاریخی است و از منظر سبک شناسی، تلفیق مهارت نقاش ایرانی با اصول نقاشی پرتره اروپایی را به خوبی منعکس می کند، که یکی از ویژگی های بارز هنر قاجار است.

چرا نقاشی های قاجاری در گرجستان هستند؟ روایتی از تاریخ و جدایی

حضور تعداد زیادی از نقاشی های قاجاری ایران در موزه ملی گرجستان، داستانی پیچیده از روابط تاریخی میان دو کشور، جنگ ها، و تغییرات ژئوپلیتیکی را در خود نهفته دارد. این آثار نه تنها به هنر، بلکه به تاریخ مشترک و گاه دردناک ایران و گرجستان گره خورده اند.

نقش عهدنامه گلستان (۱۸۱۳) و ترکمانچای (۱۸۲۸)

ریشه اصلی انتقال بسیاری از آثار هنری و تاریخی ایران به سرزمین های شمالی و از جمله گرجستان، به مجموعه ای از جنگ های ایران و روسیه و عهدنامه های تحمیلی پس از آنها بازمی گردد. دو عهدنامه گلستان (۱۸۱۳ میلادی) و ترکمانچای (۱۸۲۸ میلادی)، نقطه عطفی در تاریخ روابط ایران و روسیه و سرنوشت قفقاز بودند.

• عهدنامه گلستان (۱۸۱۳): پس از شکست ایران در دور اول جنگ های ایران و روسیه، این عهدنامه منجر به جدایی بخش های وسیعی از قفقاز، از جمله بخش هایی از گرجستان امروزی، داغستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان از ایران و الحاق آن ها به امپراتوری روسیه شد.
• عهدنامه ترکمانچای (۱۸۲۸): این عهدنامه که پس از دور دوم جنگ ها و تصرف تبریز به امضا رسید، جدایی قطعی مناطق وسیع دیگری از ایران در قفقاز را تضمین کرد و به موجب آن، ایروان، نخجوان و بخش های دیگری از ارمنستان امروزی به روسیه واگذار شد.

در جریان این جنگ ها و پیامدهای آنها، شهرها و مناطق استراتژیک از جمله تبریز (که در سال ۱۸۲۷ به تصرف روس ها درآمد) و تفلیس که در آن زمان جزو قلمرو ایران محسوب می شد یا دارای ارتباطات فرهنگی عمیق با ایران بود، شاهد غارت و انتقال گسترده آثار هنری و اشیاء گرانبها بودند. نظامیان روس، بسیاری از این آثار را به عنوان غنائم جنگی به روسیه و همچنین به مراکز مهم خود در قفقاز، نظیر تفلیس، منتقل کردند. این امر یکی از مهمترین دلایل وجود چنین مجموعه ای از آثار قاجاری در موزه ملی گرجستان است.

نظریه های دیگر انتقال آثار

علاوه بر غارت جنگی، نظریه های دیگری نیز برای توضیح حضور نقاشی های قاجاری در گرجستان وجود دارد که مکمل یکدیگر هستند:

• مجموعه های شخصی ثروتمندان: تفلیس در دوره قاجار، یک مرکز مهم تجاری و فرهنگی در منطقه بود و ایرانیان بسیاری، اعم از تجار، هنرمندان و مقامات دولتی، در آنجا اقامت داشتند. احتمال دارد که برخی از این نقاشی ها متعلق به مجموعه های شخصی ثروتمندان ایرانی مقیم تفلیس یا ثروتمندان گرجی علاقه مند به هنر ایرانی بوده باشد که بعدها به موزه منتقل شده اند.
• تبادلات فرهنگی و دیپلماتیک: در طول قرون متمادی، تبادلات فرهنگی و دیپلماتیک بین ایران و گرجستان بسیار فعال بوده است. ممکن است برخی از این آثار به عنوان هدیه دیپلماتیک یا از طریق مبادلات فرهنگی به گرجستان راه یافته باشند.
• انتقال از سایر مناطق قفقاز: با توجه به اینکه بسیاری از مناطق قفقاز در آن زمان تحت حاکمیت ایران بود، ممکن است بخشی از این آثار از دیگر شهرها و مناطق قفقاز به تفلیس که مرکز مهمی در منطقه بود، منتقل شده باشد. برخی پژوهشگران نیز معتقدند که آثار به غنیمت گرفته شده از تبریز عمدتاً به سنت پترزبورگ منتقل شده و آثار تفلیس ریشه های متفاوتی دارند.

گرجستان به مثابه بخشی از ایران فرهنگی

برای درک کامل چرایی حضور این آثار، باید به جایگاه گرجستان در بستر فرهنگی ایران نیز توجه کرد. گرجستان برای قرن ها، از دوران ساسانی تا قاجار، بخشی از حوزه نفوذ فرهنگی ایران بوده است. این تأثیرات در معماری، زبان، ادبیات و هنر گرجی به وضوح مشهود است.

از جمله بناهای تاریخی که گواه این ارتباط عمیق هستند می توان به حمام های ایرانی در تفلیس، مساجد تاریخی و حتی عناصر هنری در کلیساهای گرجی اشاره کرد که نشان دهنده تعامل مداوم و غنی دو فرهنگ است. نقاشی های قاجاری در موزه ملی گرجستان نه تنها اشیاء تاریخی هستند، بلکه نمادی از این پیوند ناگسستنی فرهنگی میان ایران و گرجستان به شمار می روند و یادآور فصلی مشترک در تاریخ هنر و تمدن دو ملت هستند.

دیگر آثار نفیس ایرانی در موزه ملی گرجستان

با وجود اهمیت ویژه ای که نقاشی های قاجاری در موزه ملی گرجستان دارند، لازم است اشاره کنیم که مجموعه آثار ایرانی این موزه تنها به نقاشی ها محدود نمی شود. این گنجینه وسیع، شامل اشیاء متعددی از دوره های مختلف تاریخ ایران است که هر یک به نوبه خود، داستان هایی از هنر، صنعت و فرهنگ ایرانی را روایت می کنند. این تنوع، موزه ملی گرجستان را به یکی از مهمترین مراکز برای مطالعه هنر و تمدن ایرانی در خارج از کشور تبدیل کرده است.

از جمله دیگر آثار نفیس ایرانی که در بخش های مختلف موزه ملی گرجستان نگهداری می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. قرآن های خطی و دست نوشته ها: مجموعه ای از قرآن های قدیمی با خط خوش و تذهیب های نفیس، نشان دهنده هنر کتابت و خوشنویسی ایرانی در دوره های مختلف اسلامی.
2. ظروف فلزی: شامل انواع ظروف برنزی، نقره ای و مسی با حکاکی ها و کنده کاری های ظریف که سبک های هنری از دوران ساسانی تا اسلامی را به نمایش می گذارند. این ظروف اغلب با نقوش حیوانی، گیاهی و انسانی تزئین شده اند.
3. ظروف شیشه ای و سفالی: مجموعه ای از کوزه ها، بطری ها، و کاسه های شیشه ای و سفالی با لعاب های رنگارنگ و طرح های منحصر به فرد که اوج هنر سفالگری و شیشه گری ایرانی را به تصویر می کشند.
4. فرش ها و پارچه های دست بافت: نمونه هایی از قالی ها و قالیچه های ایرانی با طرح های سنتی و رنگ بندی های چشم نواز، به همراه قطعات پارچه ابریشمی و پشمی که هنر نساجی ایران را در ادوار مختلف منعکس می کنند.
5. کاشی های منقوش: قطعاتی از کاشی های هفت رنگ و معرق با طرح های هندسی، گل و بوته و کتیبه های قرآنی که پیش از این زینت بخش مساجد، مدارس و کاخ های ایرانی بوده اند.
6. جنگ افزارها: مجموعه ای از شمشیرها، خنجرها، سپرها و کلاه خودهای تزئین شده با نقوش و حکاکی های ظریف که علاوه بر کاربرد نظامی، جنبه هنری نیز داشته اند.
7. آثار چوبی: اشیاء چوبی منبت کاری شده و صندوقچه های تزئینی که مهارت هنرمندان ایرانی در کار با چوب را نشان می دهند.

این مجموعه گسترده، در کنار نقاشی های قاجاری، تصویری جامع از غنا و تنوع هنر و صنایع دستی ایران در طول هزاران سال تاریخ را به مخاطبان ارائه می دهد و بر اهمیت موزه ملی گرجستان به عنوان یک مرکز مهم برای پژوهش و نمایش میراث فرهنگی ایران می افزاید.

تجربه بازدید از بخش نقاشی های قاجاری (راهنمای عملی)

بازدید از موزه ملی گرجستان و به ویژه بخش های مربوط به هنر ایران، تجربه ای منحصربه فرد برای هر علاقه مند به تاریخ و فرهنگ است. برای اینکه بتوانید از این بازدید نهایت استفاده را ببرید، لازم است اطلاعات عملی و به روزی در اختیار داشته باشید.

وضعیت فعلی نمایش آثار

یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که برخی از نقاشی های قاجاری، به ویژه آنهایی که نیاز به مرمت و نگهداری تخصصی دارند، ممکن است همیشه در نمایش دائمی نباشند و در انبارهای موزه نگهداری شوند. این رویکرد به منظور حفظ و حراست طولانی مدت از آثار ارزشمند است.

با این حال، موزه ملی گرجستان به طور منظم نمایشگاه های موقت و دوره ای برگزار می کند که در آن ها بخشی از این گنجینه های پنهان به معرض دید عموم گذاشته می شود. برای اطلاع از زمان بندی دقیق نمایشگاه های موقت و اینکه کدام نقاشی های قاجاری در حال حاضر به نمایش درآمده اند، توصیه می شود پیش از سفر به وب سایت رسمی موزه ملی گرجستان مراجعه کرده یا مستقیماً با بخش اطلاع رسانی موزه تماس بگیرید. همچنین، برای محققان و پژوهشگران، امکان درخواست بازدید تخصصی از آثار موجود در انبار، با هماهنگی و مجوز قبلی از مدیریت موزه، وجود دارد.

راهنمایی برای یافتن بخش ایرانی

با توجه به گستردگی موزه ملی گرجستان که شامل چندین ساختمان و گالری است، یافتن بخش های خاص می تواند کمی چالش برانگیز باشد. بخش های مربوط به آثار ایرانی، از جمله نقاشی های قاجاری، معمولاً در یکی از طبقات اصلی موزه تاریخ گرجستان (که خود بخشی از مجموعه موزه ملی است) قرار دارد. پس از ورود به موزه، توصیه می شود موارد زیر را دنبال کنید:

• نقشه های راهنما: در ورودی موزه، نقشه های راهنما به زبان های مختلف، از جمله انگلیسی، موجود است. این نقشه ها محل دقیق بخش های مختلف را مشخص می کنند.
• پرسش از کارکنان: کارکنان و نگهبانان موزه می توانند شما را به سمت بخش های مورد علاقه، از جمله بخش هنر اسلامی یا ایرانی، راهنمایی کنند.
• علائم راهنما: تابلوهای راهنما در داخل موزه نیز شما را به سوی گالری های مرتبط هدایت می کنند. به دنبال عناوینی مانند هنر ایران، دوره قاجار یا هنر اسلامی باشید.

ساعات بازدید و هزینه بلیت

برنامه ریزی دقیق برای بازدید، به شما کمک می کند تا زمان کافی برای تماشای تمامی بخش های موزه داشته باشید:

عنوان	جزئیات
ساعات کاری	معمولاً سه شنبه تا یکشنبه از ساعت ۱۰:۰۰ صبح تا ۱۸:۰۰ عصر. (دوشنبه ها تعطیل است.)
هزینه بلیت ورودی (بزرگسالان)	حدود ۷ الی ۱۵ لاری گرجستان (حدوداً ۲.۵ تا ۵.۵ دلار آمریکا). قیمت ها ممکن است برای نمایشگاه های موقت متفاوت باشد.
هزینه بلیت ورودی (کودکان و دانشجویان)	برای کودکان زیر ۶ سال رایگان است. برای دانشجویان و نوجوانان بالای ۶ سال تخفیف های ویژه در نظر گرفته می شود. ارائه کارت دانشجویی الزامی است.
تورهای راهنما	تورهای راهنما به زبان انگلیسی با هزینه جداگانه (حدود ۴۵ تا ۶۰ لاری برای تورهای کوتاه یا کامل) در دسترس است. برای تورهای فارسی زبان، باید از قبل هماهنگی شود.

همواره پیش از بازدید، آخرین اطلاعات مربوط به ساعات کاری و قیمت بلیت را از وب سایت رسمی موزه (معمولاً museum.ge) بررسی کنید، زیرا ممکن است تغییراتی اعمال شود.

قوانین عکاسی و فیلم برداری

موزه ملی گرجستان قوانینی را برای عکاسی و فیلم برداری وضع کرده است تا هم از آثار محافظت شود و هم تجربه بازدیدکنندگان دیگر مختل نگردد:

• عکاسی شخصی: معمولاً عکاسی برای استفاده شخصی در گالری های دائمی و بدون استفاده از فلش، مجاز است. استفاده از مونوپاد یا سه پایه اغلب ممنوع است.
• نمایشگاه های موقت: عکاسی و فیلم برداری در نمایشگاه های موقت معمولاً اکیداً ممنوع است یا نیاز به کسب اجازه خاص دارد.
• مقاصد تجاری: برای عکاسی یا فیلم برداری با مقاصد تجاری یا رسانه ای، حتماً باید از قبل مجوز کتبی از اداره موزه ملی گرجستان (GNM) دریافت کنید. این کار معمولاً شامل پرداخت هزینه نیز می شود.
• تصویربرداری از کارکنان: اگر قصد دارید از کارکنان موزه تصویربرداری کنید، باید حتماً رضایت و اجازه قبلی آن ها را کسب نمایید.

همواره به علائم و نشانه های موجود در هر گالری توجه کنید و در صورت ابهام، از کارکنان موزه سؤال بپرسید. رعایت این قوانین به حفظ آثار و تجربه لذت بخش برای همه بازدیدکنندگان کمک می کند.

نکات ویژه برای بازدیدکنندگان ایرانی

برای بازدیدکنندگان ایرانی، این مجموعه ارزش فرهنگی و تاریخی ویژه ای دارد. دیدن نقاشی ها و آثار اجدادشان در سرزمینی دیگر، حسی از تعلق و غرور ملی را برمی انگیزد.

• جستجو برای توضیحات فارسی: اگرچه اکثر توضیحات به زبان های گرجی و انگلیسی هستند، اما ممکن است در برخی موارد، بروشورهای چندزبانه یا توضیحات کوتاه فارسی نیز موجود باشد.
• برنامه ریزی زمان: به دلیل غنای محتوا، اختصاص حداقل ۲ تا ۳ ساعت برای بازدید از بخش های مرتبط با ایران توصیه می شود.
• احساس ارتباط: به این آثار نه فقط به عنوان اشیاء موزه ای، بلکه به عنوان راویان تاریخ و فرهنگ مشترک نگاه کنید. این آثار پلی بین گذشته و حال، و بین دو ملت ایران و گرجستان هستند.

چگونه به موزه ملی گرجستان برویم؟

موزه ملی گرجستان به دلیل موقعیت مرکزی خود در تفلیس، دسترسی بسیار آسانی دارد و با استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی و شخصی به راحتی می توان به آن رسید.

آدرس و دسترسی

آدرس دقیق: 3 Shota Rustaveli Avenue, Tbilisi 0105, Georgia

این موزه در خیابان مشهور شوتا روستاولی قرار دارد که یکی از پرجنب وجوش ترین و زیباترین خیابان های تفلیس است و از میدان آزادی آغاز می شود. راه های مختلفی برای دسترسی به آن وجود دارد:

• مترو:

  سریع ترین و راحت ترین راه برای رسیدن به موزه، استفاده از مترو است. نزدیک ترین ایستگاه مترو به موزه، ایستگاه «میدان آزادی» (Freedom Square / Tavisuplebis Moedani) است. پس از پیاده شدن از قطار، تنها چند دقیقه پیاده روی کوتاه تا ورودی اصلی موزه فاصله دارید. مسیرها به خوبی علامت گذاری شده اند.

• اتوبوس:

  خطوط اتوبوس شهری متعددی در خیابان روستاولی توقف دارند. بسته به مبدأ شما در شهر، می توانید از اتوبوس هایی که از این خیابان عبور می کنند، استفاده کنید. ایستگاه های اتوبوس در فواصل نزدیک به موزه قرار دارند.

• تاکسی یا تاکسی آنلاین:

  استفاده از تاکسی های محلی یا اپلیکیشن های تاکسی آنلاین (مانند Bolt یا Yandex Go) نیز راهی راحت برای رسیدن به موزه است. کافی است آدرس موزه را به راننده بدهید یا در اپلیکیشن وارد کنید. این روش، به ویژه برای کسانی که با چمدان سفر می کنند یا گروهی هستند، می تواند مناسب باشد.

• پیاده روی:

  اگر در نزدیکی میدان آزادی یا خیابان روستاولی اقامت دارید، موزه به راحتی با چند دقیقه پیاده روی قابل دسترسی است و می توانید از زیبایی های این خیابان تاریخی نیز در مسیر لذت ببرید.

با توجه به مرکزیت موزه، رسیدن به آن از اکثر نقاط اصلی تفلیس آسان و بدون دغدغه خواهد بود.

جاذبه های گردشگری نزدیک موزه (برای برنامه ریزی بهتر)

بازدید از موزه ملی گرجستان را می توان به راحتی با دیدن دیگر جاذبه های مهم تفلیس ترکیب کرد، چرا که این موزه در قلب بخش تاریخی و فرهنگی شهر قرار دارد. برنامه ریزی یک روز کامل برای گشت و گذار در این منطقه، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم خواهد زد.

مکان های دیدنی در مجاورت موزه

در نزدیکی موزه ملی گرجستان، چندین جاذبه گردشگری برجسته وجود دارد که می توانید پس از بازدید از موزه، به سراغ آن ها بروید:

1. میدان آزادی (Freedom Square): این میدان بزرگ و تاریخی، قلب تپنده تفلیس است و تنها حدود ۸۰۰ متر با موزه فاصله دارد. مجسمه سنت جورج در مرکز میدان، نمادی از استقلال گرجستان است و اطراف آن پر از ساختمان های مهم، فروشگاه ها و کافه هاست.
2. خیابان شوتا روستاولی (Shota Rustaveli Avenue): موزه ی ملی خود در این خیابان واقع شده است. این بلوار معروف با ساختمان های باشکوه، تئاترها، گالری های هنری، فروشگاه های لوکس و هتل های تاریخی، مقصدی عالی برای قدم زدن و تماشای زندگی شهری است.
3. پل صلح (Bridge of Peace): حدود ۱ کیلومتر از موزه فاصله دارد. این پل عابر پیاده مدرن و خیره کننده بر روی رود کورا، یکی از نمادهای معماری نوین تفلیس است و چشم اندازهای زیبایی از شهر قدیم و جدید را ارائه می دهد.
4. تئاتر اپرا و باله تفلیس (Tbilisi Opera and Ballet Theatre): یکی از زیباترین بناهای شهر، با معماری نئوموریش که برای علاقه مندان به هنر و معماری بسیار جذاب خواهد بود. این تئاتر در خیابان روستاولی و در فاصله کمی از موزه قرار دارد.
5. کلیسای کاشوتی (Kashveti Church): این کلیسای ارتدکس گرجی که در خیابان روستاولی و مقابل پارلمان قرار دارد، با معماری زیبا و نقاشی های دیواری داخلی اش، ارزش بازدید دارد.
6. پارلمان گرجستان: ساختمان باشکوه پارلمان نیز در همان خیابان روستاولی قرار دارد و نمادی از تاریخ معاصر گرجستان است.

اقامت و غذاخوری در نزدیکی موزه

منطقه اطراف موزه ملی گرجستان به دلیل موقعیت مرکزی و توریستی، دارای گزینه های فراوانی برای اقامت و غذاخوری است:

• هتل های پیشنهادی:
  • هتل بیلتمور تفلیس (Biltmore Hotel Tbilisi): یک هتل لوکس و مدرن با منظره ای خیره کننده از شهر، در فاصله نزدیک از موزه.
  • هتل روستاولی (Rustaveli Hotel): هتلی بوتیک و شیک در خیابان روستاولی، با دسترسی آسان به جاذبه ها.
  • هتل گالری پالاس (Gallery Palace): هتلی با طراحی زیبا و موقعیت مرکزی، مناسب برای گردشگران.
  • آپارت هتل سیتادینس (Citadines Apart’hotel Tbilisi): مناسب برای کسانی که به دنبال امکانات اقامتی با آشپزخانه هستند.
• رستوران های پیشنهادی:
  • رستوران پیوری گولیانی (Puri Guliani): برای تجربه غذاهای سنتی گرجی، به ویژه خاچاپوری و نان های محلی، انتخابی عالی است.
  • کافه لیترا (Cafe Littera): در یک حیاط تاریخی و زیبا واقع شده و فضایی دلنشین با غذاهای گرجی مدرن ارائه می دهد.
  • رستوران شاووی لومی (Shavi Lomi): معروف به غذاهای محلی گرجستان با رویکردی خلاقانه و فضایی هنری.
  • رستوران فودا لوکا (Funicular Restaurant Complex): اگر با تله کابین به پارک متاتسمیندا می روید، این رستوران با چشم اندازهای پانورامیک شهر، تجربه ای خاص خواهد بود.

با وجود این امکانات، برنامه ریزی دقیق برای بازدید، اقامت و صرف غذا، سفر شما را به تفلیس و موزه ملی گرجستان لذت بخش تر خواهد کرد.

نقاشی های قاجاری در موزه ملی گرجستان، بیش از آنکه مجموعه ای از آثار هنری باشند، پیوندی عمیق میان تاریخ و فرهنگ دو ملت ایران و گرجستان را به نمایش می گذارند. این گنجینه نفیس، روایتگر فصلی پرتحول از هنر ایرانی است که در آن، سنت های دیرین با ایده های نوظهور غربی درآمیخته و آثاری بی بدیل خلق کرده اند. پرتره محمدشاه قاجار، مینیاتورهای ظریف و آثار زیرلاکی درخشان، همگی شواهدی بر غنای هنری و داستان های تاریخی هستند که در قلب تفلیس زنده نگه داشته شده اند.

حضور این آثار در گرجستان، یادآور دوران های پرفراز و نشیب تاریخی، به ویژه پیامدهای عهدنامه های گلستان و ترکمانچای، و همچنین تأثیرات عمیق فرهنگی و روابط دیرینه دو کشور است. کشف این گنجینه، نه تنها برای پژوهشگران و علاقه مندان به هنر قاجار، بلکه برای هر ایرانی که به دنبال درک عمق و وسعت میراث فرهنگی خود در خارج از مرزهاست، تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود. موزه ملی گرجستان با نمایش این آثار، نه تنها به حفظ تاریخ مشترک کمک می کند، بلکه پلی میان گذشته و آینده، و میان قلب های دو ملت می سازد.