پشت‌پرده آشوب‌های اخیر سوریه؛ ریشه‌ها و پیامدهای خیزش سوری‌ها علیه جولانی چیست؟

جواد مرشدی: سه ماه از سقوط اسد می گذرد و حالا چند روزی است که با آغاز اعتراضات مردمی مجددا هوای برخی شهرهای سوریه بوی باروت گرفته و آتش و خون بین مردم و دولت خود مختار جولانی دلالت می کند.

آمار کشته شدگان هم متغیر است به نحوی که بنا به برخی منابع بین ۶۴۲ تا ۴۰۰۰ نقر در این درگیری ها جان خود را از دست داده اند و چه بسا در میان این قربانیان، بسیاری از غیر نظامیان تنها به دلیل تعلق به یک طایفه خاص هدف قتل‌های هدفمند قرار گرفته‌اند.

این روزها استان‌های لاذقیه، طرطوس و حماه شاهد درگیری‌های شدیدی بوده‌اند که نشانه‌ای از اوج‌گیری جنگ داخلی جدیدی در سوریه است. گروه‌های معارضی که تا پیش از این به‌طور پراکنده فعالیت داشتند، اکنون علیه دولت خودخوانده دمشق دست به سلاح برده‌اند.

حالا با شدت‌گرفتن درگیری‌ها جولانی کراوات خود را باز کرده و نشان داده که همچنان به ایدئولوژی تکفیری خود پایبند است. گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروهای تحریرالشام، با دستور مستقیم او، موج جدیدی از حملات علیه علویان را آغاز کرده‌اند. قتل‌عام غیرنظامیان، تخریب روستاها و اعمال فشار بر اقلیت‌های مذهبی، همه نشان‌دهنده بازگشت جولانی به همان روش‌های گذشته است.

نکته اینکه در حالی که سوریه در آتش درگیری‌های داخلی می‌سوزد، مقامات دولت خودخوانده کماکان سرگرم مذاکرات و دیدارهای دیپلماتیک هستند. آن‌ها می‌کوشند از طریق جلب حمایت‌های خارجی، نام خود را از فهرست گروه‌های تروریستی غربی خارج کنند.

خبرگزاری “https://www.khabaronline.ir/news/2036570/EDHA”در گفتگو با عماد نجار کارشناس مسائل بین الملل به بررسی تحولات این روزهای سوریه پرداخته است.

نقش گروه‌های مختلف علوی در اعتراضات اخیر سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟

معترضان، مردم سوریه هستند که می خواهند اشغالگر را بیرون کنند و به خیزش متوسل شده‌اند. در حال حاضر بخش اعظم این خیزش را علویان تشکیل داده اند که شامل منظقه هایی از لاذقیه، حمص و طرطوس است. اینها در پی این خیزش توانستند برخی از پادگان ها و مراکز دولتی را تصرف کنند.

بنظر شما چرا پس از حدود سه ماه از سقوط اسد این خیزش انجام شده، علت این جیزش رادر چه می دانید؟

یکی از اصلی ترین علت هایی که این خیزش ها شروع شد این موضوع بود که مردم سوری در پی ورود گروه های تروریستی به کشور سوریه و تصرف آن با چند نکته جدید روبرو شدند، ابتدا اینکه بحران های اقتصادی که آنها از پیش داشتند برطرف نشد و نه تنها آنها همچنان در فشار اقتصادی هستند بلکه بر تعداد کسانی که در این بحران اقتصادی قرار دارند افزوده شد. یعنی برخی از نیروهای دولتی از کار بیکار شدند و آن حقوق کمی که در گذشته می گرفتند هم حذف شد. در دانشگاه ها هم اساتید دارند از تدریس حذف می شوند و حتی مورد داشتیم که برای تدریس از کشورهای اطراف به دانشگاه های سوریه استاد دانشگاه می آورند.

همچنین مردم سوریه سکوتی از دولت خودخوانده جولانی در قبال تصرف سرزمین شان از طرف رژیم صهیونیستی، ترکیه، آمریکا و دیگر کشورهایی که در سوریه ورود کردند مشاهده می کنند و می بینند این دولت خود خوانده هیچ واکنشی در مقابل این کشورها ندارد. این نوع رفتارها و این مدل از جنایاتی که دارد در سوریه رخ می دهد باعث شد تا شاهد یک خیزش در داخل مردم سوریه باشیم که اتفاقا این موضع به فرمایش مقام معظم رهبری بر می گردد که فرمودند آزادی سوریه توسط جوانان غیور سوری انجام خواهد شد.

تأثیر این خیزش بر وضعیت سیاسی و اجتماعی سوریه چیست، ضمن اینکه پیش‌بینی شما از آینده این خیزش و تأثیرات آن بر منطقه چیست؟

ما الان تاثیرات متفاوتی را می توانیم از این موضوع برداشت کنیم، ابتدا اینکه این خیزش باعث شده دولت خودخوانده جولانی کشتار وسیعی را توسط نیروهای خود در لاذقیه و روستاهای علوی نشین انجام دهد. همچنین نیروهای نظامی از سمت ترکیه ورود کرده اند، تیپ پهپادی شاهین ورود کرده و اقدام به سرکوب معترضین می کند که صددرصد آمار تلفات و شهادت مردم سوریه بالا خواهد رفت.

از بُعد دیگر فشارها توسط این دولت خودخوانده در ابعاد دیگر بیشتر خواهد شد و همچنین نیروهای بیرونی مثل نظامیان رژیم صهیونیستی، ترکیه‌ای و دیگر کشورها برای سرکوب این خیزش وارد میدان می شوند و این موضوع التهابات داخلی را در پی خواهد داشت. از سوی دیگر این موضوع باعث خواهد شد بر تعداد مردم معترض هم افزوده شود و معترضان وقتی می بینند این دولت خود خوانده هیچ اقدامی برای مقابله با تصرف سرزمین شان انجام نمی دهد آنها بیشتر و در حمایت از این خیزش بپا خواهند خاست.

نقش نیروهای خارجی در حمایت یا مقابله با این خیزش علویان چگونه بوده است؟

جولانی یک حکومت خودخوانده  وابسته است اما این موضوع قابل ذکر است که وابستگی جولانی به یک کشور یا یک جناح نیست، بقای حکومت جولانی به دلیل نداشتن هیچ صبغه سیاسی و حکومتی و داشتن یک وجهه تروریستی به چندین موضوع وابسته است. اول اینکه به حمایت های اقتصادی برخی از کشورهای منطقه ای وابسته است. به حمایت های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی نیز وابسته است. به اطلاعات نظامی و اطلاعاتی ترکیه هم وابستگی دارد. همچنین از حمایت های اروپا و آمریکا نیز برخوردار است. این وابستگی، شرایطی را برای دولت خودخودانده جولانی ایجاد می کند که قطعا در برابر این خیزش باید از نیروهای خارجی در ابعاد سیاسی، نظامی و اطلاعاتی استفاده کند و این موضوع را در همان روزهای اول هم شاهد بودیم که صورت گرفت.

چه تفاوت‌هایی در استراتژی‌های نظامی و سیاسی علویان در مقایسه با دیگر گروه‌های شورشی وجود دارد؟

باید در نظر داشته باشیم در خیزشی که الان از علویان شاهد هستیم اولا بخشی از این علویان نیروهایی هستند گه قبلا در سیستم دولت سوریه فعال بودند و الباقی هم نیروهای مردمی هستند …در این شرایط ما بخشی از نیروهای نظامی را هم می بینیم که اینها یک پیشینه رزمی را با خود به همراه دارند و شرایط برای مقابله با رژیم جولانی را می توانند مهیا کنند. اما نکته مهم در این میان این است که این نیروها به طور قطع دارند قدم های ابتدایی را برمی دارند و هزینه های زیادی دارند و احتمالا به صورت غیر معقول و غیر انسانی سرکوب خواهند شد اما متوجه شده ایم که دیگر خاستگاه مردم سوریه تداوم این شرایط نیست و خواستار رهایی از این شرایط هستند. به همین دلیل دو موضوع را باید در نظر داشت، ابتدا اینکه باید از تقسیم و فروپاشی سرزمین سوریه جلوگیری شود، دومین موضوع این است که از بروز جنگ داخلی بین نیروهایی که می خواهند برای آزادی سوریه مبارزه کنند جلوگیری شود. چرا که غرب و رژیم صهیونیستی برای رویارویی آنها با یکدیگر توطئه هایی انجام می دهند و اینها عملا باید متحد در برابر این نیروهای تروریست جولانی ایستادگی و مبارزه کنند.

خیزش علویان بر روابط بین‌المللی سوریه و کشورهای همسایه چه تاثیراتی گذاشته است؟

روابط جولانی روابط دیپلماتیک در بُعد حکومتی و دولت نیست، یک روابطی است که با هیچ آدابی از سیاست و روابط دیپلماتیک آشنا نیست و نیآموخته است و تنها ارتباطی که با دیگر کشورها دارد ارتباطی است در بُعد دست یاری خواستن و خواستار حمایت بودن. به همین دلیل نوع ادبیاتی که با دیگر کشورها استفاده می کند این است که هر امکانات و منابعی که از سوریه می خواهند را برداشت کنند و تنها پایداری حکومت خود را خواسته است. در گفتگوهایی که صورت گرفته جولانی حتی پایداری حکومت خودش را فعلا تا چهار سال تضمین خواسته، بیشتر از آن را هم فعلا از وی ندیدیم که درخواست کند. این شرایط قطعا برای جولانی نمی تواند یک روابط دیپلماتیک محسوب شود بلکه به نوعی باید آنرا یک نوع وابستگی و وادادگی تلقی کنیم.

311212