۱۵ تیر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری EDHA، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 15 تیر برابر 5 جولای را ورق می‌زنیم.

***

تولد دالی

۵ جولای ۱۹۹۶ میلادی برابر با ۱۵ تیر ۱۳۷۵ خورشیدی، یک بره ماده به نام دالی به‌دنیا آمد که اولین پستاندار شبیه‌سازی‌شده موفقیت گروهی از دانشمندان تحت نظارت ایان ویلموت در موسسه رازلین در ادینبرو، اسکاتلند بود. کیت کمبل زیست‌شناس دالی اولین پستانداری بود که با موفقیت از سلول جانور بالغ شبیه‌سازی شد. دانشمندان بااستفاده از سوزن‌های میکروسکوپی، هسته سلول تخمک را با هسته سلول پستان مادر جایگزین کردند. جنین حاصل در رحم گوسفند ثالث کاشته شد. دی‌ان‌ای دالی برای نشان‌دادن اینکه او یک مورد شبیه‌سازی‌شده است مطابقت داده شد. این گوسفند شبیه‌سازی‌شده ۶ سال عمر کرد و در ۱۴ فوریه ۲۰۰۳ در اثر عوارض یک بیماری پیشرونده ریوی مرد.

موشک ساترن

۵ جولای ۱۹۶۶ میلادی برابر با ۱۵ تیر ۱۳۴۵ خورشیدی، یک فروند موشک ساترن مدل ۱-ب، پرتاب آزمایشی آپولو بدون سرنشین را تجربه کرد. این برنامه اولین ماموریت مداری آپولو بود که از پایگاه فضایی کندی انجام شد و ۴ مدار را در ارتفاع حدود ۱۸۰ کیلومتری تکمیل کرد. ماموریت AS-203 با موفقیت عملکرد مرحله واحد ابزار S-IVB را در شرایط مداری و برای به دست آوردن اطلاعات پرواز درباره سامانه‌های تهویه و خنک‌کننده، دینامیک سیالات و انتقال حرارت مخازن سوخت، سامانه نگرش و کنترل حرارتی، هدایت وسیله نقلیه پرتاب و پرداخت در مدار را ارزیابی کرد. موشک ساترن برای رساندن انسان به ماه طراحی شده بود. برای رسیدن انسان به ماه به موشکی بزرگ‌تر و قوی‌تر از هر موشکی که تا آن زمان ساخته شده بود نیاز بود. از این‌رو، ساترن از ترکیب ۵ موتور موشک اف-۱ بهره برد تا بیش‌از ۷.۵میلون پاوند نیروی رانش تولید کند.

یوجین لیندسی اوپی

۵ جولای ۱۸۷۳ میلادی برابر با ۱۵ تیر ۱۲۵۲ خورشیدی، یوجین لیندسی اوپی، آسیب‌شناس آمریکایی به‌دنیا آمد. او کسی است که تحقیقات مهمی در مورد علل، انتقال و تشخیص سل و ایمن‌سازی در برابر این بیماری انجام داد. اوپی علاوه‌بر سل، نتایج تحقیقاتی را هم درباره  مالاریا و علل دیابت منتشر کرد و نشان داد که جزایر لانگرهانس در ایجاد دیابت در انسان نقش دارند و دو شکل انگل را در مالاریای کلاغ شناسایی کرد. بعدها او به مطالعه در حوزه  ایمنی‌شناسی و سرطان‌زایی، ایجاد انسداد مجرای پانکراس و سل پرداخت.

آنتونیو د اویوآ

۵ جولای ۱۷۹۵ میلادی برابر با ۱۵ تیر ۱۱۷۴ خورشیدی، دانشمند و افسر نیروی دریایی اسپانیایی درگذشت. او کسی است که عنصر پلاتین را عدد اتمی ۷۸ کشف کرد. سال ۱۷۳۵، دولت‌های فرانسه و اسپانیا سفر علمی اکتشافی را به پرو و اکوادور برای اندازه‌گیری درجه نصف‌النهار در کوئینتو، نزدیک به خط استوا فرستادند. اویوآ یکی از افسرانی بود که مسئولیت این اعزام را بر عهده گرفت. در سال ۱۷۴۴، کشتی‌ای که او با آن بازگشت، توسط انگلیسی‌ها توقیف و او اسیر شد، افسران نیروی دریایی انگلیسی با او محترمانه رفتار کردند زیرا آنها «با هنر و علم در جنگ نبودند». گزارش سفر او به پرو که در سال ۱۷۴۸ منتشر شد حاوی توصیفی از پلاتین است. او اولین موزه تاریخ طبیعی و اولین آزمایشگاه متالورژی را در اسپانیا و همچنین رصدخانه کادیز را تاسیس کرد.