انتقاد رییس سازمان بازرسی از وضعیت بازپرداخت تسهیلات صندوق توسعه

رییس سازمان بازرسی کل کشور با انتقاد از اینکه میانگین بازپرداخت تسهیلات صندوق توسعه ملی 7.5 سال است، گفت: از حدود 200 طرح، حدود 400 بار تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات صورت گرفته است.

به گزارش EDHA، ذبیح الله خداییان در چهارمین همایش بین المللی صندوق توسعه ملی و نقش آفرینی این صندوق در اجرای برنامه هفتم توسعه ضمن تبریک دهه کرامت با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی در خصوص صندوق توسعه ملی گفت: قبل از هر چیز باید دید هدف از تشکیل صندوق توسعه ملی چیست؟ آیا هدف تثبیت منابع و مصارف دولت است که اگر دولت با کمبود مواجه شد از این صندوق کمک بگیرد؟ یا هدف کمک به رشد اقتصادی و صیانت از ثروت های ملی و انتقال به نسل های آینده است؟

وی ادامه داد: در ماده 16 قانون احکام دایمی، هدف از تشکیل این صندوق تبدیل بخشی از منابع ناشی از نفت و گاز و میعانات گازی به ثروت های مولد سرمایه ای و حفظ سهم نسل های آینده از منابع نفت عنوان شده است. علاوه بر این، هم در سیاست های کلی نظام و هم در سیاست های حاکم بر برنامه پنجم و ششم به این امر تاکید شده که ما باید نگاه خود را از نفت و گاز و درآمدهای آن به سرمایه گذاری معطوف و اقتصاد خود را از وابستگی به نفت و گاز رها کنیم. 

رییس سازمان بازرسی کل کشور با بیان اینکه کاهش وابستگی به نفت یک باره امکان پذیر نیست، به فرمایشات مکرر رهبر معظم انقلاب مبنی بر رهایی اقتصاد کشور از وابستگی به نفت اشاره کرد و گفت: در اساسنامه صندوق آمده است که در ابتدا باید 30 درصد از درآمدهای نفتی و سپس سالانه دو سه درصد سهم صندوق اضافه شود و به مرور وابستگی بودجه به نفت کاهش یابد. البته از منابع صندوق در بنگاه های تولیدی به کار گرفته شود تا زمینه رشد اقتصادی و افزایش درآمدهای دولت از محل مالیات و عوارض جایگزین درآمدهای نفتی شود.

وی با انتقاد از رویکرد دولت های مختلف در مورد صندوق توسعه ملی یادآور شد: از 150 میلیارد دلار دارایی صندوق توسعه ملی طی سال های قبل 100 میلیارد دلار توسط دولت ها برداشت و 40 میلیارد دلار وام داده شده، وقتی از 150 میلیارد دلار منابع صندوق 100 میلیارد دلار آن بازنگشته، چگونه می توانیم بگوییم نگاه به صندوق، نگاه سرمایه گذاری بوده است؟

خداییان افزود: مقرر شده بود سالی 30 درصد از منابع نفتی به صندوق واریز شود و بعد از آن هر سال 2 تا 3 درصد به این 30 درصد افزوده شود، اما در این موضوع هم موفق نبودیم. در بعضی از سال ها از سهم سی درصد هم کمتر به صندوق اختصاص داده شده است، به علاوه هر سال در قانون بودجه مقرر می شود که درصدی از منابع صندوق به صورت تسهیلات ریالی پرداخت شود، اما متاسفانه با توجه به تورم سالانه و کاهش ارزش ریال، سرمایه صندوق آب می رود. به بیانی دیگر چند میلیارد دلار کسری ناشی از کم ارزش شدن ریال را داریم.

رییس سازمان بازرسی کل کشور ادامه داد: بر استقلال مدیریت صندوق در بانک مرکزی در سیاست ها تاکید شده، اما آیا صندوق مدیریت حساب هایش را در بانک مرکزی بر عهده دارد؟ مبلغی حدود 8 میلیارد دلار ناشی از عدم مدیریت حساب های صندوق در بانک مرکزی است چرا که صندوق نمی تواند در موعد مقرر، ارزهایی که به حسابش واریز می شود را تبدیل کند. در حالیکه در سیاست های کلی حاکم بر برنامه ششم توسعه بر استقلال مدیریت حساب های صندوق توسعه ملی در بانک مرکزی تاکید شده است.

وی با اشاره به پرداخت برخی از تسهیلات نیز تاکید کرد: تسهیلاتی داده شده، اما به موقع اقساط آن پرداخت نشده است، از حدود 200 طرح، حدود 400 بار تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات صورت گرفته و میانگین بازپرداخت نیز حدود 7 سال و نیم است.

خداییان تصریح کرد: بخش اندکی از برداشت هایی که از صندوق انحام می شود محرمانه است و سایر برداشت ها باید به صورت شفاف اعلام شود و همه در جریان باشند. همچنین برداشت و ورودی منابع به دولت ها نیز باید به طور شفاف واضح باشد که باید به این موضوع نیز توجه ویژه ای شود.

رییس سازمان بازرسی با اشاره به ظرفیت صندوق برای ورود به سرمایه گذاری در میادین مشترک نفت و گاز گفت: باید به صندوق اجازه داده شود که در برخی بخش های بالادستی نفت و گاز با اولویت میادین مشترک ورود و سرمایه گذاری کند. وقتی تحریم ها اجازه نمی دهد که سرمایه گذاران خارجی به سرمایه گذاری در بخش بالا دست نفت و گاز ورود کنند چرا صندوق نباید با مشارکت بخش خصوصی و به این شرط که دچار بنگاه داری بانک ها نشود، ورود کند؟

وی اظهار کرد: بر اساس ماده 42 قانون تامین مالی تولید و زیر ساخت ها که اخیرا جهت اجرا ابلاغ شده، مقرر شده است دولت می تواند به منظور پرداخت بدهی خودش در چارچوب سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، برخی از طرح ها را به صندوق واگذار کند بر همین اساس ضرورت دارد این امر مورد پیگیری قرار گیرد.

خداییان در پایان سخنان خود چند تذکر را به مسیولان صندوق دادند. از جمله اینکه در پرداخت تسهیلات هر چند بررسی توجیه فنی و اقتصادی طرح ها و اهلیت وام گیرندگان با بانک عامل است، لکن در این خصوص نظارت شود که آیا بانک ها به درستی به وظیفه خود عمل کرده اند.

وی ادامه داد: دوم اینکه کسانی که از محل منابع صندوق تسهیلاتی را دریافت نموده و طرح ها را اجرا کرده اند، پیگیری شود نسبت به پرداخت اقساط خود اقدام کنند تا از حبس شدن منابع صندوق پیشگیری به عمل آید و اگر بانک ها پیگیر وصول مطالبات صندوق نیستند، چون بانک عامل در این خصوص ضامن است طبق مقررات با بانک های متخلف برخورد شود و اینکه بر نحوه هزینه تسهیلات نظارت شود تا مشخص گردد آیا تسهیلات پرداخت شده در محل خود هزینه شده اند یا خیر.

تذکر دیگر رییس سازمان بازرسی کل کشور به مسیولان صندوق این امر بود، چون برداشت های دولت از محل صندوق در قالب وام و برخی از دستگاه ها از جمله سازمان برنامه و بودجه است باید تضامین لازم را بسپارد و پیگیر اخذ تضامین مذکور باشید.

نکته دیگر تاکید رییس سازمان بازرسی کل کشور در ایجاد شفافیت در منابع و مصارف صندوق توسعه ملی بود.

پایان خبر EDHA