مورث در حقوق چیست

مورث در حقوق ایران به فرد متوفایی گفته می شود که پس از فوت او، اموال، حقوق و تکالیف مالی اش به وراث قانونی او منتقل می شود. این مفهوم ستون فقرات نظام وراثت را تشکیل می دهد و درک صحیح آن برای روشن شدن فرایند انتقال دارایی ها و تعهدات مالی پس از مرگ از اهمیت بالایی برخوردار است.

مباحث مربوط به ارث و وراثت همواره یکی از پیچیده ترین و حساس ترین بخش های حقوق مدنی به شمار می رود. در نظام حقوقی ایران، که ریشه های عمیقی در فقه اسلامی دارد، انتقال دارایی ها و تعهدات پس از فوت یک شخص از قواعد خاص و دقیقی تبعیت می کند. در مرکز این نظام، مفهوم مورث قرار دارد که درک جامع آن برای هر فردی که با مسائل ارث سروکار دارد، حیاتی است. این مقاله با هدف ارائه توضیحی جامع و کاربردی از مفهوم مورث، شرایط، اختیارات و آثار قانونی آن در حقوق ایران تهیه شده است.

مورث از نگاه لغت نامه ها و فرهنگ عامه

پیش از ورود به تعریف حقوقی، لازم است نگاهی به معنای لغوی و عامیانه واژه مورث داشته باشیم. در زبان فارسی، این واژه ممکن است با تلفظ های مختلف و معانی متفاوتی در لغت نامه ها ظاهر شود که گاه باعث سردرگمی می شود. به طور مثال، مُورِث (با کسره بر میم و سکون بر واو) به معنای ارث گذارنده یا کسی که میراثی را از خود باقی می گذارد، به کار می رود. این همان معنایی است که به مفهوم حقوقی نزدیک است.

در برخی موارد، ممکن است با تلفظ های دیگری مانند مورَث (با فتحه بر راء) نیز روبرو شویم که به معنای مالی است که به ارث رسیده، یعنی همان موروث. همچنین، واژه مُؤَرِّث (با همزه و تشدید بر راء) می تواند به معنای برافروزنده آتش یا برانگیزنده فتنه باشد که کاملاً با مفهوم حقوقی مورد بحث متفاوت است. این تفاوت ها نشان می دهد که صرف اتکا به تعاریف لغوی و فرهنگ عامه، برای فهم دقیق جایگاه حقوقی مورث کافی نیست و می تواند به ابهامات بسیاری منجر شود. بنابراین، ضروری است که به بررسی تعریف دقیق حقوقی این واژه بپردازیم تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود.

تعریف حقوقی مورث در نظام حقوقی ایران

در نظام حقوقی ایران، مفهوم مورث دارای تعریفی مشخص و دقیق است که اساساً با تعاریف لغوی و عامیانه آن تمایز دارد و از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این تعریف، مبنای انتقال قهری اموال و حقوق پس از فوت را تشکیل می دهد.

مورث کیست؟

مورث، در اصطلاح حقوقی، به فرد متوفایی اطلاق می شود که با فوت او، کلیه دارایی ها (اعم از اموال منقول و غیرمنقول)، حقوق مالی (مانند مطالبات، حق شفعه، حق خیار و…) و همچنین تکالیف مالی (مانند بدهی ها، دیون، تعهدات قراردادی و…) او به ورثه اش منتقل می گردد. به عبارت دیگر، مورث همان ارث گذارنده است که با مرگ او، ترکه (مجموعه دارایی ها و بدهی ها) او به موجب قانون و بدون نیاز به اراده وارثان، به آن ها تعلق می گیرد.

مورث، در اصطلاح حقوقی، به فرد متوفایی اطلاق می شود که با فوت او، کلیه دارایی ها، حقوق مالی و همچنین تکالیف مالی او به ورثه اش منتقل می گردد.

این انتقال، یک انتقال قهری است؛ به این معنی که با وقوع فوت، مالکیت ترکه به صورت خودکار و بدون نیاز به هیچ عمل حقوقی دیگری از سوی وراث، از مورث به آن ها منتقل می شود. بنابراین، مورث، نقطه آغاز فرایند وراثت و شخص محوری است که تمامی قواعد مربوط به ارث حول او و اموالش می چرخد.

عناصر تشکیل دهنده مفهوم مورث

برای تحقق مفهوم حقوقی مورث، دو عنصر اساسی باید وجود داشته باشد که مکمل یکدیگرند:

1. فوت: اصلی ترین عنصر برای تحقق مفهوم مورث، وقوع مرگ شخص است. فوت می تواند به دو صورت حقیقی یا حکمی باشد:
   • فوت حقیقی: به مرگ طبیعی یا حتمی یک شخص که با معاینه پزشکی و صدور گواهی فوت تأیید می شود، اطلاق می گردد.
   • فوت حکمی (موت فرضی): در مواردی که شخص مدت زمان طولانی مفقود و خبری از او نیست و امید به حیاتش قطع می شود، دادگاه می تواند حکم موت فرضی او را صادر کند. این حکم نیز آثار حقوقی فوت حقیقی، از جمله انتقال ترکه به وراث، را در پی دارد. ماده 1011 قانون مدنی به این موضوع اشاره دارد.

   بدون وقوع فوت (حقیقی یا حکمی)، هیچ فردی نمی تواند به عنوان مورث شناخته شود و تا زمانی که شخص در قید حیات است، مالکیت او بر اموالش کامل و بدون قید و شرط است.

2. باقیماندن ترکه: دومین عنصر، وجود ترکه است. ترکه به مجموعه اموال، حقوق مالی و بدهی های شخص متوفی گفته می شود. حتی اگر شخص متوفی تنها بدهی داشته باشد و اموالی نداشته باشد، همچنان ترکه وجود دارد که شامل همان بدهی هاست. این ترکه، پس از فوت مورث، از طریق وراثت به وارثان او منتقل می شود. ماده 867 قانون مدنی مقرر می دارد: ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند. همچنین ماده 868 قانون مدنی تصریح می کند: مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه تعلق گرفته است. این مواد به صراحت بر ارتباط تنگاتنگ فوت مورث و وجود ترکه برای انتقال ارث تأکید دارند. بنابراین، مورث کسی است که فوت کرده و ترکه (چه مثبت و چه منفی) از او بر جای مانده است.

جایگاه مورث در قانون مدنی ایران: بررسی مواد کلیدی

قانون مدنی ایران، به عنوان اصلی ترین منبع حقوق ارث، به طور مفصل به جوانب مختلف وراثت و جایگاه مورث پرداخته است. برخی از مواد این قانون، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، نقش و اختیارات مورث را تبیین می کنند.

ماده 875 قانون مدنی

یکی از مهمترین مواد قانونی که مستقیماً به مفهوم مورث و شرایط وراثت می پردازد، ماده 875 قانون مدنی است که بیان می کند: شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث است.

این ماده یک اصل بسیار بنیادین در حقوق ارث را بیان می کند: برای اینکه شخصی بتواند از متوفی (مورث) ارث ببرد، باید در لحظه فوت مورث، زنده باشد. این زنده بودن می تواند به صورت بالفعل باشد (متولد شده باشد) یا به صورت بالقوه (جنین در شکم مادر باشد، به شرطی که زنده متولد شود). اهمیت عبارت در حین فوت مورث در این است که لحظه دقیق فوت، تعیین کننده تعلق یا عدم تعلق حق وراثت است. اگر وارث چند لحظه پس از مورث فوت کند، حتی اگر هنوز ترکه تقسیم نشده باشد، حق ارث او به ورثه خودش منتقل می شود. اما اگر قبل از مورث فوت کرده باشد، هیچ حقی به او تعلق نمی گیرد.

این اصل به خصوص در مواردی که فوت چندین نفر به صورت همزمان یا با فاصله زمانی بسیار کوتاه (مانند حوادث رانندگی یا بلایای طبیعی) اتفاق می افتد، اهمیت پیدا می کند. در چنین شرایطی، تعیین لحظه دقیق فوت هر یک از افراد برای تشخیص اینکه کدام یک مورث و کدام یک وارث دیگری محسوب می شوند، ضروری است. این ماده اساس توارث را بر پایه وجود فیزیکی وارث در لحظه فوت مورث بنا می نهد و هرگونه تصور از انتقال ارث به افراد فوت شده قبل از مورث را منتفی می کند.

اختیارات مورث در زمان حیات

بسیار مهم است که بدانیم اختیارات و جایگاه حقوقی شخص (که بعدها مورث می شود) در زمان حیاتش چگونه است. تا زمانی که فرد در قید حیات است، مالکیت او بر اموالش مطلق و کامل است و می تواند هرگونه تصرف حقوقی و مادی در آن ها انجام دهد. این اختیارات شامل موارد زیر است:

1. حق تصرف آزادانه در اموال: تا زمانی که شخص زنده است، می تواند اموال خود را به هر شکلی که مایل است، بفروشد، ببخشد، معاوضه کند یا به هر طریق دیگری منتقل نماید. هیچ یک از ورثه آینده حق اعتراض یا مداخله در این تصرفات را ندارند، زیرا حق وراثت تنها پس از فوت مورث ایجاد می شود.
2. حق وصیت: مورث حق دارد برای دوران پس از فوت خود، در مورد اموالش وصیت کند. بر اساس قانون مدنی، وصیت تنها در حدود ثلث (یک سوم) اموال شخص نافذ است. اگر وصیت نسبت به مازاد بر ثلث باشد، نیازمند تنفیذ و اجازه ورثه خواهد بود. وصیت نامه می تواند به صورت رسمی، خودنوشت یا سری تنظیم شود. این حق به مورث امکان می دهد تا پس از مرگ خود نیز تا حدی اراده اش را در مورد تقسیم بخشی از اموالش اعمال کند.
3. هبه، صلح و سایر عقود: مورث می تواند در زمان حیات خود، اموالش را از طریق عقودی مانند هبه (بخشش)، صلح (مصالحه) یا سایر عقود معوض و غیرمعوض به هر کسی که مایل است، منتقل کند. این عقود، چون در زمان حیات شخص واقع می شوند، جزو ترکه محسوب نمی شوند و ورثه نمی توانند ادعایی نسبت به آن ها داشته باشند. این ابزارها به مورث اجازه می دهند تا از پیش برنامه ریزی های مالی و خانوادگی خود را انجام دهد و حتی از طریق صلح عمری، منافع خود را تا پایان عمر حفظ کرده و سپس مالکیت را منتقل کند.

تمامی این اختیارات نشان دهنده آن است که تا زمان فوت، شخص حاکم مطلق بر اموال خود است و مفهوم مورث و قواعد ارث تنها پس از وقوع فوت، معنا و اثر حقوقی پیدا می کند.

شرایط لازم برای مورث بودن و موانع آن

برای اینکه یک فرد به عنوان مورث شناخته شود و فرایند انتقال ترکه آغاز گردد، باید شرایطی محقق شود. همچنین، موانعی وجود دارد که می تواند بر رابطه وراثتی تأثیر بگذارد.

شرایط اثبات فوت

همانطور که قبلاً اشاره شد، فوت مهمترین شرط برای تحقق مورث بودن است. اثبات فوت از طریق اسناد و مدارک رسمی انجام می شود:

1. گواهی فوت و اسناد رسمی: اصلی ترین مدرک برای اثبات فوت، گواهی فوت است که توسط سازمان ثبت احوال کشور پس از تأیید پزشک قانونی یا مقام قضایی صادر می شود. این گواهی سندی رسمی است که تاریخ و زمان فوت را مشخص می کند و مبنای تمامی اقدامات حقوقی بعدی مانند انحصار وراثت قرار می گیرد.
2. اماره فوت و حکم موت فرضی: در مواردی که جسد متوفی پیدا نشده و فوت او محرز نیست، اما شخص مدت زمان طولانی (معمولاً حداقل ده سال پس از آخرین خبر) مفقود شده و امید به حیاتش قطع شده باشد، ورثه می توانند از دادگاه تقاضای صدور حکم موت فرضی را نمایند. این حکم، از نظر حقوقی، همان آثار فوت حقیقی را به دنبال دارد و فرد مفقودالاثر به عنوان مورث شناخته می شود. مواد 1011 تا 1024 قانون مدنی به شرایط و مقررات مربوط به موت فرضی پرداخته اند.

ضرورت وجود ترکه

علاوه بر فوت، وجود ترکه نیز برای تحقق مفهوم مورث ضروری است. ترکه فقط شامل اموال مثبت (دارایی ها) نیست، بلکه بدهی ها و دیون شخص متوفی را نیز در بر می گیرد:

1. مفهوم ترکه: ترکه شامل تمامی حقوق و دیون، اموال منقول و غیرمنقولی است که پس از کسر هزینه های کفن و دفن و سایر واجبات مربوط به مراسم ترحیم، از متوفی باقی می ماند. اگرچه ممکن است ترکه شامل تنها بدهی ها باشد، باز هم از نظر حقوقی ترکه محسوب می شود.
2. اهمیت تعیین وضعیت ترکه: ورثه پس از فوت مورث، باید نسبت به ترکه تصمیم گیری کنند. آن ها می توانند ترکه را قبول کنند (در این صورت مسئولیت دیون تا سقف ترکه بر عهده آن هاست)، یا آن را رد کنند (در این صورت مسئولیتی در قبال دیون ندارند). تعیین تکلیف ترکه برای روشن شدن وضعیت حقوقی و مالی ورثه و طلبکاران مورث، حیاتی است. این انتخاب معمولاً از طریق تنظیم صورتجلسه یا اظهارنامه رسمی انجام می شود.

موانع وراثتی که بر رابطه مورث و وارث تاثیر می گذارند

قانون مدنی، موانعی را برای ارث بردن در نظر گرفته است که می تواند رابطه مورث و وارث را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از این موانع عبارتند از:

1. قتل: اگر وارث به عمد مورث خود را به قتل رسانده باشد، از ارث او محروم می شود (ماده 881 قانون مدنی). این حکم به منظور جلوگیری از سوءاستفاده از حق وراثت و برقراری عدالت است.
2. کفر: بر اساس فقه اسلامی و به تبع آن قانون مدنی ایران، کافر از مسلمان ارث نمی برد. اما اگر مورث کافر باشد، وارث مسلمان او از او ارث می برد (ماده 881 مکرر قانون مدنی).
3. لعان: در مواردی که زوجین یکدیگر را به زنا متهم می کنند و عمل لعان بین آن ها واقع می شود، رابطه زوجیت و نیز رابطه وراثتی بین آن ها قطع می گردد (ماده 882 قانون مدنی).
4. حمل (جنین): همانطور که ماده 875 ق.م. اشاره دارد، جنین نیز می تواند وارث باشد به شرط آنکه زنده متولد شود، حتی اگر بلافاصله پس از تولد فوت کند. در این صورت سهم ارث جنین حفظ می شود.

این موانع نشان می دهند که رابطه وراثتی تنها بر پایه قرابت نسبی یا سببی نیست، بلکه تابع شرایط و مقررات خاصی است که هدف آن حفظ عدالت و نظم حقوقی است.

تمایز مفاهیم: مورث، وارث و موروث

در مباحث حقوقی مربوط به ارث، سه واژه مورث، وارث و موروث بسیار به هم نزدیک هستند و درک تفاوت دقیق آن ها برای اجتناب از ابهام ضروری است. اگرچه هر سه از ریشه ارث می آیند، اما هر یک نقش و معنای حقوقی متفاوتی دارند:

مفهوم	توضیح	مثال
مورث (Inheritor-leaver / Testator)	فرد متوفایی که اموال، حقوق و تکالیف مالی او پس از فوت به وراثش منتقل می شود. مورث همان ارث گذارنده است.	پدری که فوت کرده و فرزندانش از او ارث می برند، مورث است.
وارث (Heir)	فرد زنده و واجد شرایطی که به دلیل رابطه نسبی (فرزندی، پدری، برادری و…) یا سببی (همسری) با مورث، از او ارث می برد. وارث همان ارث برنده است.	فرزندی که از پدر متوفی خود ارث می برد، وارث است.
موروث (Inherited property / Legacy)	مجموعه اموال، حقوق و تکالیف مالی (ترکه) که از مورث به وارثان او منتقل می شود. موروث همان ارث برده شده است.	خانه ای که پس از فوت پدر به فرزندانش می رسد، موروث است.

برای درک بهتر، تصور کنید شخصی به نام آقای احمد فوت می کند. آقای احمد در این حالت مورث است. فرزندان او، یعنی خانم سارا و آقای رضا، که از او ارث می برند، وارثان او هستند. خانه ای که از آقای احمد باقی مانده و به سارا و رضا می رسد، موروث نامیده می شود. این سه مفهوم، حلقه ارتباطی نظام وراثت را تشکیل می دهند و هر یک نقش مکمل دیگری را ایفا می کند.

تفاوت اساسی در این است که مورث همواره فرد متوفی است، در حالی که وارث فردی زنده است که ارث می برد. موروث نیز نه فرد است و نه رابطه، بلکه به خود دارایی ها و تعهداتی اشاره دارد که موضوع انتقال قهری هستند. این تفکیک معنایی، برای تحلیل دقیق تر مسائل حقوقی ارث و اجتناب از هرگونه اشتباه در کاربرد این اصطلاحات، حیاتی است.

آثار حقوقی فوت مورث

فوت یک شخص و تبدیل او به مورث، تنها یک واقعه طبیعی نیست، بلکه دارای آثار حقوقی گسترده ای است که کل نظام حقوقی، به ویژه بخش اموال و تعهدات، را تحت تأثیر قرار می دهد. این آثار بلافاصله پس از لحظه فوت مورث، ظهور می یابند.

انتقال قهری ترکه

یکی از مهمترین آثار فوت مورث، انتقال قهری ترکه است. این به معنای آن است که به محض وقوع فوت، مالکیت تمامی اموال و حقوق مالی مورث، به صورت خودکار و بدون نیاز به هیچ گونه عمل حقوقی از سوی ورثه (مانند قبول یا رد ارث در لحظه اول)، به آن ها منتقل می شود. این انتقال قهری است و اراده مورث یا ورثه در اصل وقوع آن نقشی ندارد.

1. مفهوم و آثار مالکیت مشاعی ورثه بر ترکه: پس از فوت مورث، ورثه نسبت به ترکه به صورت مالکیت مشاعی در می آیند. این بدان معناست که هر یک از ورثه، سهمی از کل ترکه دارند، اما این سهم در اجزاء ترکه معین و مشخص نیست. به عنوان مثال، اگر مورث یک خانه و یک خودرو داشته باشد، هر وارث به نسبت سهم الارث خود، در هر دو مورد خانه و خودرو شریک است، نه اینکه مثلاً خانه برای یکی و خودرو برای دیگری باشد. تا زمانی که ترکه تقسیم نشده است، هیچ یک از ورثه نمی توانند به تنهایی در هیچ جزء از ترکه تصرف کنند یا آن را بفروشند، مگر با رضایت و اجازه سایر شرکا. این وضعیت تا زمان تقسیم ترکه (افراز) ادامه دارد.
2. عدم نیاز به رضایت ورثه برای انتقال: انتقال قهری ترکه، نیازمند رضایت ورثه نیست. حتی اگر ورثه نخواهند ارث ببرند (که در این صورت باید ترکه را رد کنند)، در لحظه فوت مورث، مالکیت به آن ها منتقل شده است. البته ورثه حق دارند بعداً ترکه را رد کنند، که در این صورت دیگر مسئولیتی در قبال دیون مورث نخواهند داشت.

لزوم انحصار وراثت

با وجود انتقال قهری ترکه، برای اینکه ورثه بتوانند به صورت قانونی در اموال مورث تصرف کرده یا آن را تقسیم کنند، نیاز به طی مراحل قانونی انحصار وراثت دارند.

1. نقش گواهی حصر وراثت در تعیین ورثه و سهم الارث: گواهی حصر وراثت، سندی رسمی و حقوقی است که توسط شورای حل اختلاف (و در برخی موارد دادگاه) صادر می شود. این گواهی دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
   • تعیین ورثه قانونی: مشخص می کند که چه کسانی در طبقات مختلف وراث، مستحق ارث بردن از مورث هستند.
   • تعیین سهم الارث هر وارث: میزان سهم هر یک از ورثه را بر اساس قانون مدنی و قواعد فقهی مربوطه مشخص می کند.

   بدون این گواهی، انجام بسیاری از امور مربوط به ترکه، مانند انتقال سند اموال، وصول مطالبات، یا طرح دعوی حقوقی از سوی ورثه، با موانع قانونی روبرو خواهد شد.

2. اهمیت قانونی و مراحل آن: انحصار وراثت، یک فرایند ضروری برای تعیین وراث قانونی و میزان سهم الارث آن هاست. این فرایند معمولاً شامل ارائه مدارکی مانند گواهی فوت مورث، شناسنامه و کارت ملی وراث، عقدنامه ازدواج (در صورت وجود همسر)، استشهادیه محلی و در برخی موارد وصیت نامه، به شورای حل اختلاف است. پس از طی مراحل قانونی و انتشار آگهی در روزنامه (برای حصر وراثت نامحدود)، گواهی انحصار وراثت صادر می شود. این گواهی، مبنای تمامی اقدامات بعدی برای تقسیم ترکه یا انجام امور اداری مربوط به آن خواهد بود و سندیت قانونی دارد.

پرداخت دیون و وصایا

ترکه مورث پیش از آنکه به طور کامل در اختیار ورثه قرار گیرد، مشمول پرداخت دیون و اجرای وصایای اوست. این موضوع نشان می دهد که ترکه ابتدا به منظور ایفای تعهدات مورث و سپس به عنوان ارث به ورثه می رسد.

1. تقدم دیون و واجبات مالی مورث بر وصایا و سهم الارث: بر اساس قانون، ابتدا باید دیون و بدهی های مورث از ترکه او پرداخت شود. این دیون شامل قرض ها، مهریه، نفقه و هرگونه تعهد مالی دیگری است که مورث در زمان حیات خود داشته است. پس از پرداخت دیون، نوبت به اجرای وصایای مورث (در حدود ثلث اموال) می رسد. تنها پس از کسر این موارد، باقی مانده ترکه بین ورثه تقسیم می شود. این قاعده نشان دهنده اهمیت ایفای تعهدات مالی و حقوقی متوفی، حتی پس از مرگ اوست.
2. مسئولیت ورثه در قبال دیون مورث: ورثه اصولاً تنها تا سقف ترکه مسئول پرداخت دیون مورث هستند و مسئولیت آن ها از اموال شخصی شان فراتر نمی رود. به عبارت دیگر، اگر دیون مورث بیشتر از ارزش ترکه باشد، ورثه الزامی به پرداخت مازاد از اموال خود ندارند، مگر اینکه با قبول ترکه، مسئولیت تضامنی را پذیرفته باشند. این قاعده از ورثه در برابر بدهی های احتمالی سنگین مورث حمایت می کند و جلوی ورشکستگی آن ها را می گیرد. برای همین است که قبول یا رد ترکه توسط ورثه از اهمیت بالایی برخورزدار است.

به این ترتیب، فوت مورث، زنجیره ای از اتفاقات حقوقی را به دنبال دارد که از انتقال مالکیت آغاز شده و با تعیین تکلیف نهایی ترکه و تقسیم آن بین ورثه پایان می یابد. تمامی این مراحل، نیازمند دقت و رعایت قوانین است.

نتیجه گیری

مفهوم مورث در حقوق ایران، فراتر از یک تعریف لغوی ساده، به مثابه سنگ بنای نظام وراثت عمل می کند. مورث، فرد متوفایی است که با فوت او، اموال، حقوق و تعهدات مالی اش به ورثه قانونی اش منتقل می شود. این انتقال قهری، فرایندی است که نیازمند درک عمیق از قوانین مربوط به فوت (حقیقی یا حکمی)، وجود ترکه و همچنین تمایز دقیق مورث از وارث و موروث است.

در این مقاله به بررسی جامع تعریف حقوقی مورث، عناصر تشکیل دهنده آن، جایگاهش در قانون مدنی به ویژه ماده 875، اختیاراتی که فرد پیش از تبدیل شدن به مورث دارد و آثار گسترده حقوقی فوت مورث، از جمله انتقال قهری ترکه، لزوم انحصار وراثت و چگونگی پرداخت دیون و اجرای وصایا پرداختیم. در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوق ارث و اهمیت پیامدهای مالی و قانونی آن، توصیه می شود در هرگونه مسئله مربوط به ترکه، انحصار وراثت و تقسیم اموال، حتماً با یک وکیل متخصص در امور ارث مشورت کنید. این اقدام به شما کمک می کند تا از حقوق خود آگاه شده و از بروز مشکلات حقوقی احتمالی در آینده جلوگیری نمایید.